[Chia sẻ] 10+ Sai lầm khi thiết kế và lắp đặt hệ thống xử lý nước thải y tế

Nước thải y tế, với hàm lượng chất ô nhiễm cao, đòi hỏi một hệ thống xử lý chuyên biệt và hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều hệ thống xử lý nước thải y tế đang hoạt động không đúng tiêu chuẩn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các sai lầm thường gặp trong quá trình thiết kế và lắp đặt hệ thống xử lý nước thải y tế, từ đó đưa ra những giải pháp toàn diện để khắc phục tình trạng này.

Một số sai lầm khi lắp đặt và thiết kế hệ thống xử lý nước thải y tế

Xác định công suất thiết kế không chính xác

Khi thiết kế hệ thống, việc không khảo sát chính xác lưu lượng nước thải thực tế từ các cơ sở y tế có thể dẫn đến công suất thiết kế sai lệch. Nếu công suất thiết kế quá thấp, hệ thống sẽ không đáp ứng được nhu cầu xử lý, gây quá tải và giảm hiệu quả. Ngược lại, nếu công suất được thiết kế quá cao so với thực tế, sẽ dẫn đến lãng phí chi phí đầu tư ban đầu cũng như chi phí vận hành.

Hệ thống xử lý nước thải thường được thiết kế để hoạt động liên tục trong 24 giờ. Tuy nhiên, lưu lượng nước thải thường gia tăng mạnh vào khoảng từ 8 giờ sáng đến 12 giờ trưa. Vì vậy, việc thiết kế bể điều hòa là cần thiết để ổn định lưu lượng và đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả.

Không xử lý triệt để ammonium (N-NH4)

Trong nước thải y tế, nitơ thường tồn tại dưới dạng nitơ hữu cơ và dần chuyển hóa thành N-NH4 theo thời gian. Tuy nhiên, ở một số hệ thống xử lý nước thải, thời gian lưu không đủ để hoàn thành quá trình chuyển hóa này. Điều này dẫn đến việc không thực hiện được các giai đoạn nitrat hóa và khử nitơ đầy đủ, khiến nồng độ N-NH4 trong nước thải đầu ra vẫn cao, không đạt tiêu chuẩn môi trường.

Thiếu công đoạn tiền xử lý và bể điều hòa lưu lượng

Tại các cơ sở y tế nhỏ hoặc độc lập, hệ thống xử lý nước thải dạng phi tập trung thường bỏ qua công đoạn tiền xử lý và bể điều hòa. Điều này dẫn đến việc không loại bỏ được rác, cát, hoặc các chất gây hư hỏng máy bơm và thiết bị trong hệ thống xử lý chính. Việc thiếu các bước xử lý này không chỉ làm giảm tuổi thọ hệ thống mà còn gây tăng chi phí sửa chữa và bảo trì trong tương lai.

Xác định đúng tải lượng chất hữu cơ và nitơ

Nước thải y tế thường có tải lượng chất hữu cơ và nitơ không cao, nhưng việc xác định cụ thể các thông số này rất quan trọng trong quá trình thiết kế hệ thống. Nếu công suất khí cấp trong giai đoạn xử lý sinh học hiếu khí vượt quá nhu cầu thực tế, sẽ gây lãng phí năng lượng và tăng chi phí vận hành.

Tăng cường tuần hoàn bùn trong loại bỏ nitơ (Denitrification)

Việc thiếu chất hữu cơ cung cấp cho vi khuẩn trong quá trình loại bỏ nitơ sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý. Lượng bùn tuần hoàn bổ sung đóng vai trò như một nguồn chất hữu cơ ổn định, giúp tăng hiệu suất loại bỏ nitơ. Tuy nhiên, nhiều hệ thống xử lý nước thải tại Việt Nam chưa áp dụng phương pháp này một cách hiệu quả.

Loại bỏ triệt để bùn sau xử lý

Khi bùn không được loại bỏ triệt để trong công đoạn lắng lọc, các chất rắn hòa tan sẽ tăng trong nước thải, làm giảm hiệu quả xử lý trong các bước khử trùng tiếp theo.

Quản lý và xử lý bùn thải sau quá trình xử lý

Bùn thải sinh ra trong quá trình xử lý nếu không được quản lý đúng cách có thể gây mùi hôi khó chịu và ô nhiễm môi trường thứ cấp. Điều này thường xảy ra khi không có bể ổn định bùn hoặc phương án xử lý bùn hiệu quả.

Thiếu giải pháp loại bỏ phốt pho

Nhiều hệ thống xử lý nước thải y tế không chú trọng loại bỏ phốt pho (dạng P-PO4). Nếu nước thải chứa hàm lượng phốt pho cao mà không có biện pháp xử lý thích hợp, chất lượng nước thải sau xử lý sẽ không đạt quy chuẩn, gây ảnh hưởng đến môi trường.

Lắp đặt thiếu thiết bị đo và giám sát

Hệ thống xử lý thiếu các thiết bị đo và giám sát cơ bản như lưu lượng kế, cảm biến oxy hòa tan,… dẫn đến khó khăn trong việc điều chỉnh chế độ vận hành tối ưu. Điều này có thể làm thiết bị hoạt động quá tải, tăng chi phí và giảm hiệu quả xử lý.

Sử dụng sai liều lượng chất khử trùng và thời gian lưu nước thải

Mỗi loại hóa chất khử trùng yêu cầu liều lượng và thời gian lưu nhất định để đạt hiệu quả xử lý, phụ thuộc vào mức độ ô nhiễm trong nước thải. Tuy nhiên, trong nhiều hệ thống xử lý phi tập trung, việc xác định liều lượng thường bị bỏ qua. Đồng thời, thiết kế bể khử trùng quá nhỏ khiến thời gian lưu không đủ, dẫn đến hiệu suất khử trùng thấp.

Thiếu giải pháp dự phòng khi dừng hệ thống xử lý

Nhiều hệ thống không tính toán các phương án dự phòng khi phải tạm dừng hoạt động để sửa chữa. Điều này có thể gây ra nguy cơ nước thải bị ứ đọng hoặc xả thải không đạt chuẩn. Giải pháp tối ưu là bố trí hệ thống dự phòng hoặc phương án lưu giữ tạm thời nước thải để đảm bảo hoạt động liên tục của cơ sở y tế.

Chưa chú trọng hệ thống điện động lực và bảo vệ thiết bị

Một số công trình xử lý nước thải y tế đặt nặng công nghệ xử lý mà xem nhẹ các hệ thống điện động lực, điều khiển và bảo vệ thiết bị. Hậu quả là trong quá trình vận hành, các vấn đề phát sinh như hư hỏng động cơ, thiếu ổn định vận hành đòi hỏi phải đầu tư thêm chi phí để khắc phục.

Không tuân thủ quy định pháp luật trong đầu tư công trình

Theo Điều 6 Nghị định 114/2010/NĐ-CP, các công trình xử lý nước thải cần lập quy trình bảo trì và vận hành từ giai đoạn đầu tư. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều dự án không đáp ứng quy định này, gây khó khăn trong quá trình quản lý và bảo trì sau khi hệ thống đi vào hoạt động.

Bỏ qua bước khảo sát địa chất và địa hình

Thiếu khảo sát địa chất khi thiết kế trạm xử lý dẫn đến các vấn đề kỹ thuật trong thi công, gây ảnh hưởng đến an toàn của các công trình lân cận. Đây là một sai lầm phổ biến cần khắc phục để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho dự án.

Giải pháp để xây dựng hệ thống xử lý nước thải hiệu quả

• Lựa chọn nhà thầu uy tín: Lựa chọn những nhà thầu có kinh nghiệm, năng lực và uy tín trong lĩnh vực xử lý nước thải.
• Đầu tư cho thiết bị hiện đại: Sử dụng các thiết bị xử lý hiện đại, có hiệu quả cao và thân thiện với môi trường.
• Thường xuyên bảo trì, vận hành: Thực hiện bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và hiệu quả.
• Nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân viên: Tổ chức các buổi tập huấn, đào tạo để nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân viên về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và xử lý nước thải.
• Áp dụng các công nghệ xử lý mới: Nghiên cứu và áp dụng các công nghệ xử lý nước thải mới, tiên tiến để nâng cao hiệu quả xử lý.

Kết luận

Sai lầm trong thiết kế và lắp đặt hệ thống xử lý nước thải y tế không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc làm việc với các đơn vị tư vấn uy tín, đảm bảo thiết kế đúng quy trình và lắp đặt hệ thống đạt chuẩn là yếu tố then chốt để xây dựng một hệ thống vận hành hiệu quả.