Ngành chế biến gỗ là một ngành có vai trò quan trọng trong nền kinh tế và phát triển xã hội của Việt Nam. Tuy nhiên, ngành này cũng gây ra một lượng lớn nước thải, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Vì vậy, việc xử lý nước thải chế biến gỗ là một nhiệm vụ cấp thiết và bắt buộc đối với các nhà máy, xí nghiệp sản xuất gỗ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguồn gốc, đặc điểm, tiêu chuẩn xả, các phương pháp và quy trình xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ, cũng như lựa chọn nhà cung cấp hệ thống xử lý nước thải uy tín và chất lượng.
Nguồn gốc và đặc điểm của nước thải chế biến gỗ
Nước thải chế biến gỗ là loại nước thải được thải ra từ các hoạt động sản xuất của các nhà máy chế biến gỗ, bao gồm các quá trình:
- Chặt xẻ, cưa, bào,…
- Ngâm tẩy, sơn, đánh bóng,…
- Sấy gỗ,…
Nước thải chế biến gỗ có nguồn gốc từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:
- Nước thải sinh hoạt của cán bộ công nhân viên nhà máy.
- Nước thải sản xuất từ các hoạt động như: rửa máy móc, thiết bị,…
- Nước thải từ quá trình xử lý gỗ, bao gồm nước thải từ quá trình ngâm tẩy, sơn, đánh bóng,…
Nước thải chế biến gỗ có đặc điểm là chứa nhiều chất ô nhiễm, bao gồm:
- Chất ô nhiễm hữu cơ: Dầu mỡ, sáp, tinh dầu, tanin, lignin,…
- Chất ô nhiễm vô cơ: Canxi, magiê, sắt, nhôm,…
- Chất ô nhiễm sinh học: Vi khuẩn, virus,…
Chất ô nhiễm hữu cơ là loại chất ô nhiễm phổ biến nhất trong nước thải chế biến gỗ. Chất ô nhiễm hữu cơ gây ô nhiễm môi trường nước, ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh và sức khỏe con người.
Chất ô nhiễm vô cơ có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất đai, không khí.
Chất ô nhiễm sinh học có thể gây bệnh cho con người và động vật.
Nước thải chế biến gỗ nếu không được xử lý sẽ gây ra những tác động xấu đến môi trường và sức khỏe con người, bao gồm:
- Gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh.
- Gây ô nhiễm đất đai, không khí.
- Gây ô nhiễm môi trường sống, ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Vì vậy, xử lý nước thải chế biến gỗ là một vấn đề quan trọng, cần được thực hiện nghiêm túc để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
Ảnh hưởng của nước thải nhà máy chế biến gỗ đến môi trường
Nước thải nhà máy chế biến gỗ nếu không được xử lý sẽ gây ra những tác động xấu đến môi trường, bao gồm:
– Gây ô nhiễm nguồn nước: Nước thải nhà máy chế biến gỗ thường chứa nhiều chất ô nhiễm hữu cơ, vô cơ và sinh học. Các chất ô nhiễm này có thể gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh.
- Các chất ô nhiễm hữu cơ có thể gây ô nhiễm môi trường nước, ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh. Chất ô nhiễm hữu cơ có thể làm giảm hàm lượng oxy hòa tan trong nước, khiến các sinh vật thủy sinh bị thiếu oxy và chết. Chất ô nhiễm hữu cơ cũng có thể gây ra hiện tượng phú dưỡng, khiến nước bị đục, tảo phát triển quá mức, ảnh hưởng đến chất lượng nước.
- Các chất ô nhiễm vô cơ có thể gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh và sức khỏe con người. Chất ô nhiễm vô cơ có thể làm thay đổi độ pH của nước, khiến nước trở nên chua hoặc kiềm, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của các sinh vật thủy sinh. Chất ô nhiễm vô cơ cũng có thể gây ô nhiễm đất đai, không khí.
- Các chất ô nhiễm sinh học có thể gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Chất ô nhiễm sinh học có thể là các vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây bệnh cho con người và động vật.
– Gây ô nhiễm đất đai: Nước thải nhà máy chế biến gỗ có thể gây ô nhiễm đất đai, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Các chất ô nhiễm hữu cơ, vô cơ trong nước thải có thể làm ô nhiễm đất, khiến đất trở nên cằn cỗi, giảm năng suất cây trồng.
– Gây ô nhiễm không khí: Nước thải nhà máy chế biến gỗ có thể gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Các chất ô nhiễm hữu cơ trong nước thải có thể phát sinh ra các khí độc như metan, amoniac,… khi bị phân hủy. Các khí độc này có thể gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
– Gây ô nhiễm môi trường sống, ảnh hưởng đến sức khỏe con người: Nước thải nhà máy chế biến gỗ có thể gây ô nhiễm môi trường sống, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Các chất ô nhiễm trong nước thải có thể gây ra các bệnh về da, đường tiêu hóa, hô hấp,…
Để giảm thiểu những tác động xấu của nước thải nhà máy chế biến gỗ đến môi trường, cần thực hiện các biện pháp xử lý nước thải hiệu quả. Các biện pháp xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ thường bao gồm các bước sau:
- Thu gom và vận chuyển nước thải: Nước thải được thu gom từ các khu vực sản xuất, sau đó được vận chuyển đến hệ thống xử lý nước thải.
- Xử lý sơ cấp: Bước này nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm lơ lửng, dầu mỡ,…
- Xử lý thứ cấp: Bước này nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ.
- Xử lý triệt để: Bước này nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm còn lại, bao gồm chất ô nhiễm vô cơ và sinh học.
Việc lựa chọn công nghệ xử lý nước thải phù hợp cần căn cứ vào các yếu tố như: thành phần nước thải, quy mô nhà máy, yêu cầu về chất lượng nước thải sau xử lý,…
Quy trình xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ
Quy trình xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ thường bao gồm các bước sau:
Bước 1: Thu gom và vận chuyển nước thải
Nước thải được thu gom từ các khu vực sản xuất, sau đó được vận chuyển đến hệ thống xử lý nước thải. Việc thu gom và vận chuyển nước thải cần được thực hiện đúng cách để tránh làm ô nhiễm môi trường.
Bước 2: Xử lý sơ cấp
Bước xử lý sơ cấp nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm lơ lửng, dầu mỡ,… Các chất ô nhiễm này có thể được loại bỏ bằng các phương pháp sau:
- Lọc: Sử dụng các thiết bị lọc để loại bỏ các chất ô nhiễm lơ lửng.
- Tách dầu mỡ: Sử dụng các thiết bị tách dầu mỡ để loại bỏ các chất ô nhiễm dầu mỡ.
- Phương pháp hóa lý: Sử dụng các hóa chất để loại bỏ các chất ô nhiễm lơ lửng, dầu mỡ.
Bước 3: Xử lý thứ cấp
Bước xử lý thứ cấp nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ. Các chất ô nhiễm hữu cơ có thể được loại bỏ bằng các phương pháp sinh học, hóa lý hoặc kết hợp cả hai.
Phương pháp sinh học
Phương pháp sinh học sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ. Các phương pháp sinh học thường được sử dụng trong xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ bao gồm:
- Quá trình kỵ khí: Sử dụng vi sinh vật kỵ khí để phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ trong điều kiện không có oxy.
- Quá trình thiếu khí: Sử dụng vi sinh vật thiếu khí để phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ trong điều kiện có ít oxy.
- Quá trình hiếu khí: Sử dụng vi sinh vật hiếu khí để phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ trong điều kiện có nhiều oxy.
Phương pháp hóa lý
Phương pháp hóa lý sử dụng hóa chất để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ. Các phương pháp hóa lý thường được sử dụng trong xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ bao gồm:
- Phương pháp keo tụ – tạo bông: Sử dụng hóa chất để tạo thành các bông cặn, sau đó bông cặn được tách ra khỏi nước thải.
- Phương pháp lọc: Sử dụng màng lọc để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ.
Bước 4: Xử lý triệt để
Bước xử lý triệt để nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm còn lại, bao gồm chất ô nhiễm vô cơ và sinh học. Các chất ô nhiễm này có thể được loại bỏ bằng các phương pháp sau:
- Phương pháp hóa lý: Sử dụng hóa chất để loại bỏ các chất ô nhiễm vô cơ.
- Phương pháp sinh học: Sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất ô nhiễm sinh học.
- Phương pháp khử trùng: Sử dụng hóa chất hoặc nhiệt để tiêu diệt vi khuẩn.
Nước thải sau khi được xử lý đạt tiêu chuẩn sẽ được thải ra môi trường hoặc được tái sử dụng trong các hoạt động sản xuất.
Việc lựa chọn công nghệ xử lý nước thải phù hợp cần căn cứ vào các yếu tố như: thành phần nước thải, quy mô nhà máy, yêu cầu về chất lượng nước thải sau xử lý,…
Tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ theo quy định của pháp luật
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ được quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp chế biến gỗ (QCVN 08:2015/BTNMT). Quy chuẩn này quy định các chỉ tiêu chất lượng nước thải chế biến gỗ trước khi thải vào nguồn tiếp nhận, bao gồm các thông số sau:
- Các thông số về vật lý: pH, TSS, BOD5, COD, tổng nitơ, tổng phốt pho, dầu mỡ.
- Các thông số về hóa học: Cr6+, As, Pb, Cd, Hg, Cu, Zn, Ni, phenol.
- Các thông số về sinh học: vi khuẩn coliform, vi khuẩn E.coli.
Tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ được phân thành hai loại:
- Tiêu chuẩn loại A: áp dụng cho nước thải chế biến gỗ được thải ra nguồn tiếp nhận có mục đích sử dụng quan trọng như cấp nước sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản,…
- Tiêu chuẩn loại B: áp dụng cho nước thải chế biến gỗ được thải ra nguồn tiếp nhận có mục đích sử dụng không quan trọng như tưới tiêu,…
Tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ loại A
Thông số chất lượng
- pH: 6 – 8
- TSS: 100 mg/L
- BOD5: 150 mg/L
- COD: 600 mg/L
- Tổng nitơ: 50 mg/L
- Tổng phốt pho: 20 mg/L
- Dầu mỡ: 10 mg/L
- Cr6+: 0,05 mg/L
- As: 0,1 mg/L
- Pb: 0,5 mg/L
- Cd: 0,01 mg/L
- Hg: 0,001 mg/L
- Cu: 2 mg/L
- Zn: 5 mg/L
- Ni: 0,5 mg/L
- phenol: 0,2 mg/L
- vi khuẩn coliform: <1000 CFU/100 mL
- vi khuẩn E.coli: <10 CFU/100 mL
Tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ loại B
Thông số chất lượng
- pH: 6 – 8
- TSS: 200 mg/L
- BOD5: 300 mg/L
- COD: 1000 mg/L
- Tổng nitơ: 100 mg/L
- Tổng phốt pho: 40 mg/L
- Dầu mỡ: 20 mg/L
- Cr6+: 0,1 mg/L
- As: 0,2 mg/L
- Pb: 1 mg/L
- Cd: 0,02 mg/L
- Hg: 0,002 mg/L
- Cu: 3 mg/L
- Zn: 10 mg/L
- Ni: 0,7 mg/L
- phenol: 0,5 mg/L
- vi khuẩn coliform: <10000 CFU/100 mL
- vi khuẩn E.coli: <100 CFU/100 mL
Các cơ sở chế biến gỗ có trách nhiệm tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ nêu trên. Trường hợp vi phạm quy định về xả nước thải, cơ sở chế biến gỗ sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Kết luận
Xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ là một vấn đề quan trọng, cần được thực hiện nghiêm túc để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Việc lựa chọn công nghệ xử lý nước thải phù hợp cần căn cứ vào các yếu tố như: thành phần nước thải, quy mô nhà máy, yêu cầu về chất lượng nước thải sau xử lý,…
Có nhiều công nghệ xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ khác nhau, bao gồm các công nghệ sinh học, hóa lý và kết hợp cả hai. Các công nghệ sinh học sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ. Các công nghệ hóa lý sử dụng hóa chất để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ, vô cơ và sinh học. Các công nghệ kết hợp sử dụng cả hai phương pháp sinh học và hóa lý.
Tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ được quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp chế biến gỗ (QCVN 08:2015/BTNMT). Các cơ sở chế biến gỗ có trách nhiệm tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn xả nước thải chế biến gỗ nêu trên.
Để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người, các cơ sở chế biến gỗ cần thực hiện các biện pháp sau:
- Xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn.
- Thường xuyên kiểm tra, bảo trì hệ thống xử lý nước thải.
- Tuân thủ các quy định về xả nước thải chế biến gỗ.
Việc xử lý nước thải nhà máy chế biến gỗ là một vấn đề cần được quan tâm và thực hiện nghiêm túc. Các cơ sở chế biến gỗ cần có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.