Tác hại và phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen

Asen là một nguyên tố hóa học có độc tính cao, có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho sức khỏe con người, như ung thư, rối loạn chức năng gan, thận, tim, não và hệ miễn dịch. Asen có thể tồn tại trong nhiều nguồn nước, như nước thải, nước ngầm, nước cấp, hay thậm chí là nước uống của con người. Vậy nguyên nhân nước bị nhiễm asen là gì? Bài viết này sẽ cung cấp tổng quan về các phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen và ứng dụng của từng phương pháp.

Asen là gì và nguồn gốc của nó

Asen là một nguyên tố hóa học có ký hiệu là As, thuộc nhóm 15 của bảng tuần hoàn. Asen có thể tồn tại dưới dạng tinh khiết riêng biệt, nhưng hầu hết được phân thành hai loại: Asen hữu cơ và Asen vô cơ.

• Asen hữu cơ: Là một loại asen vô hại đối với cơ thể con người và tồn tại trong nhiều mô động thực vật. Asen hữu cơ có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm, như gạo, gia cầm, ngũ cốc, hải sản, nấm,…
• Asen vô cơ: Là loại asen cực độc, có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho sức khỏe con người. Asen vô cơ có nguồn gốc từ đất đá, khoáng sản, núi lửa và hoạt động con người. Asen vô cơ thường được tìm thấy trong các loại đá có độc tính cao, chủ yếu từ quá trình sản xuất công nghiệp. Asen vô cơ có thể hòa tan vào nước, gây ô nhiễm kim loại nặng trong nước.

Tác hại của nước nhiễm asen đối với sức khỏe và môi trường

Nước nhiễm asen có thể gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe và môi trường, như sau:

• Tác hại đối với sức khỏe con người: Nước nhiễm asen có thể thâm nhập vào cơ thể người thông qua 3 đường là tiêu hóa, hô hấp và da. Asen có thể tác động trực tiếp đến hệ thần kinh và hệ tuần hoàn, gây ra các triệu chứng như đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi, chóng mặt, rối loạn tiêu hóa, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, nổi mẩn ngứa, sưng phù, tăng huyết áp, suy tim, suy thận, suy gan, thiếu máu, suy giảm hệ miễn dịch, giảm trí nhớ, mất tập trung, loạn thần, co giật, bại liệt, hôn mê, tử vong. Ngoài ra, nước nhiễm asen còn là một trong những nguyên nhân gây ung thư, như ung thư da, ung thư phổi, ung thư gan, ung thư bàng quang, ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư ruột, ung thư tuyến giáp, ung thư tuyến tụy, ung thư máu,…
• Tác hại đối với môi trường: Nước nhiễm asen có thể gây ô nhiễm, suy giảm và biến đổi sinh học cho đất, nước và không khí. Asen có thể tích tụ trong đất, làm giảm khả năng sinh trưởng và phát triển của các loài cây trồng, gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản. Asen cũng có thể hòa tan vào nước, làm giảm chất lượng nước ngầm, nước mặt, nước biển, gây ảnh hưởng đến sự sống của các loài động thực vật nước, đặc biệt là các loài hải sản có giá trị kinh tế. Asen cũng có thể bay hơi vào không khí, làm tăng nồng độ asen trong không khí, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và các loài động thực vật khác.

Các phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen

Nước thải nhiễm asen là một vấn đề môi trường nghiêm trọng, có thể gây hại cho sức khỏe và sinh thái. Có nhiều phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen đã được nghiên cứu và áp dụng, như sau:

• Phương pháp hoá học: Sử dụng các chất hoá học để biến đổi, loại bỏ hoặc giảm thiểu asen trong nước thải. Các phương pháp hoá học thường dùng là oxy hóa, keo tụ – kết tủa, hoặc sử dụng các chất tạo phức.
• Phương pháp hoá lý: Sử dụng các quá trình vật lý để tách, lọc hoặc hấp phụ asen trong nước thải. Các phương pháp hoá lý thường dùng là hấp phụ, trao đổi ion, lọc bằng màng, hoặc chưng cất.
• Phương pháp sinh học: Sử dụng các vi sinh vật hoặc thực vật để khử, oxy hóa, hấp phụ hoặc tích lũy asen trong nước thải. Các phương pháp sinh học thường dùng là khử sinh học, oxy hóa sinh học, hấp phụ sinh học, hoặc tích lũy sinh học.

Tùy thuộc vào nguồn gốc, hàm lượng, thành phần và đặc tính của nước thải nhiễm asen, có thể lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp và hiệu quả. Ngoài ra, cần lưu ý đến các yếu tố như chi phí, hiệu suất, an toàn, khả năng tái chế hoặc xử lý chất thải sinh ra từ quá trình xử lý nước thải nhiễm asen.

Tiêu chuẩn xử lý nước thải nhiễm asen

Tiêu chuẩn xử lý nước thải nhiễm asen là các quy định về nồng độ asen cho phép trong nước thải sau khi xử lý. Các tiêu chuẩn này được quy định bởi các cơ quan chức năng có thẩm quyền nhằm bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Tại Việt Nam, tiêu chuẩn xử lý nước thải nhiễm asen được quy định tại QCVN 08-MT:2015/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước thải công nghiệp. Theo quy chuẩn này, nồng độ asen cho phép trong nước thải công nghiệp sau khi xử lý là 0,01 mg/l.

Ngoài ra, tại một số khu vực có nguy cơ ô nhiễm asen cao, các cơ quan chức năng có thể quy định mức giới hạn nồng độ asen thấp hơn.

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn xử lý nước thải nhiễm asen là bắt buộc đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát sinh nước thải nhiễm asen. Việc không tuân thủ các tiêu chuẩn này có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tóm lại, tiêu chuẩn xử lý nước thải nhiễm asen là các quy định quan trọng nhằm bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn này là bắt buộc đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát sinh nước thải nhiễm asen.

Kết luận

Xử lý nước thải nhiễm asen là một vấn đề quan trọng để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Có nhiều phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen, mỗi phương pháp có những ưu điểm và nhược điểm riêng, cũng như ứng dụng riêng. Việc lựa chọn phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen cần căn cứ vào các yếu tố như nồng độ asen trong nước thải, chi phí đầu tư và vận hành,…

Để lựa chọn phương pháp xử lý nước thải nhiễm asen phù hợp, cần có sự tư vấn của các chuyên gia. Ngoài ra, việc tuân thủ các tiêu chuẩn xử lý nước thải nhiễm asen là bắt buộc đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát sinh nước thải nhiễm asen.