Áp lực về vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt ở nước ta hiện nay

Việt Nam đang đối mặt với một thực trạng đáng báo động: lượng rác thải sinh hoạt tăng chóng mặt và vấn đề xử lý rác thải trở thành một trong những thách thức lớn nhất hiện nay. Ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe và tổn thất kinh tế là những hậu quả nghiêm trọng mà chúng ta phải đối mặt nếu không có những giải pháp kịp thời và hiệu quả. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về thực trạng, nguyên nhân và Áp lực về vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt ở nước ta hiện nay.

Thực trạng lượng rác thải tại Việt Nam hiện nay

Mỗi ngày, Việt Nam thải ra môi trường khoảng 60.000 tấn rác sinh hoạt, trong đó 60% là từ các khu đô thị. Theo số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, hơn 70% lượng rác này được xử lý bằng phương pháp chôn lấp, nhưng chỉ dưới 20% đạt tiêu chuẩn chôn lấp hợp vệ sinh. Phần lớn lượng rác chôn lấp không hợp vệ sinh đang trực tiếp gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường đất, nước, và không khí, đặc biệt ở các đô thị lớn. Đồng thời, trong 30% rác được xử lý bằng phương pháp khác, khoảng 2/3 lại được tiêu hủy bằng lò đốt thủ công, dẫn đến khói bụi và ô nhiễm không khí đáng kể.

Sự phát triển nhanh chóng của đô thị hóa trong khi hệ thống hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng kịp đang tạo ra áp lực lớn đối với vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt. Tại nhiều địa phương, tình trạng ô nhiễm môi trường từ các bãi chôn lấp đã khiến người dân phản đối, ngăn chặn xe chở rác vào bãi tập kết, làm gia tăng khó khăn trong việc mở rộng bãi rác mới. Trong bối cảnh này, việc áp dụng các công nghệ hiện đại trong xử lý rác thải sinh hoạt nhằm giảm thiểu chôn lấp, đáp ứng tiêu chuẩn môi trường, là một nhu cầu cấp bách và mang tính chiến lược dài hạn.

Tuy nhiên, thực trạng “loạn công nghệ” xử lý rác thải rắn đang khiến nhiều dự án đầu tư xây dựng nhà máy xử lý kém hiệu quả, gây lãng phí nguồn lực lớn. Ngoài ra, Thông tư 07/2017 của Bộ Xây dựng, dù đưa ra hướng dẫn định giá dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nhưng lại thiếu tính cụ thể. Điều này dẫn đến sự áp dụng không đồng nhất giữa các địa phương, gây khó khăn trong việc thiết lập khung giá hợp lý và minh bạch để đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư phù hợp.

Những hệ quả của việc xử lý rác thải không hiệu quả

Việc xử lý rác thải không đạt hiệu quả sẽ gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến môi trường, sức khỏe con người và nền kinh tế.

Ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường:

• Ô nhiễm nguồn nước: Rác thải bị vứt bỏ hoặc trôi vào sông, hồ, ao mà không qua xử lý sẽ làm giảm chất lượng nước mặt và nước ngầm. Khi phân hủy, rác thải còn có thể sinh ra các chất gây ô nhiễm lan rộng.
• Hủy hoại đất đai: Rác thải chôn lấp không đúng cách chứa nhiều hóa chất độc hại, làm đất bị nhiễm độc, giảm độ phì nhiêu, và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái đất.
• Ô nhiễm không khí: Rác thải hữu cơ khi phân hủy sẽ tạo mùi hôi thối, sinh ra khí độc và thu hút các loài gây hại như ruồi, muỗi, chuột, ảnh hưởng đến chất lượng không khí và đời sống người dân xung quanh.

Tác động đến sức khỏe con người:

• Nguồn nước ô nhiễm: Việc sử dụng nước bị nhiễm bẩn có thể dẫn đến các bệnh nguy hiểm như ung thư, viêm gan, tiêu chảy.
• Không khí ô nhiễm: Hít phải không khí ô nhiễm từ các khu vực chứa rác thải có thể gây bệnh về đường hô hấp, đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ em.

Hệ quả với nền kinh tế:

• Gia tăng chi phí y tế: Ô nhiễm môi trường dẫn đến nhiều bệnh tật, tăng gánh nặng tài chính cho cả cá nhân và hệ thống y tế.
• Thiếu nước sạch: Ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt và sản xuất, gây gián đoạn nền kinh tế.
• Suy giảm du lịch: Rác thải không được xử lý làm xấu hình ảnh địa phương, giảm sức hút với du khách và làm giảm doanh thu từ du lịch.
• Chi phí cải tạo môi trường: Việc khắc phục hậu quả của rác thải đòi hỏi nguồn kinh phí lớn và nhiều nguồn lực, điều mà có thể giảm thiểu nếu rác được xử lý hiệu quả ngay từ đầu.

Giải pháp xử lý rác thải bằng công nghệ lò đốt rác thải DCI

Công nghệ lò đốt rác thải DCI là một giải pháp tiên tiến giúp xử lý rác thải hiệu quả, đảm bảo giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, sức khỏe con người và tiết kiệm chi phí. Dưới đây là các ưu điểm và cơ chế hoạt động chính của công nghệ này.

Ưu điểm của công nghệ lò đốt rác DCI

• Xử lý triệt để: Công nghệ lò đốt DCI có khả năng xử lý nhiều loại rác thải, từ rác thải sinh hoạt, công nghiệp đến rác thải y tế.
• Giảm thiểu ô nhiễm: Lò đốt được thiết kế để giảm lượng khí thải độc hại như CO, SO₂, NOₓ và bụi mịn, tuân thủ các tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường.
• Tái tạo năng lượng: Nhiệt lượng sinh ra trong quá trình đốt rác có thể được thu hồi để sản xuất điện hoặc sử dụng trong các mục đích công nghiệp, giúp tiết kiệm năng lượng.
• Thiết kế hiện đại: Hệ thống điều khiển tự động hóa, giảm thiểu lao động thủ công, đảm bảo vận hành hiệu quả và an toàn.

Ứng dụng thực tế

• Khu vực đô thị: Giúp xử lý khối lượng lớn rác thải sinh hoạt, giảm áp lực cho các bãi rác đang quá tải.
• Khu công nghiệp: Đáp ứng nhu cầu xử lý rác thải công nghiệp nguy hại, bảo vệ môi trường khu vực sản xuất.
• Cơ sở y tế: Xử lý an toàn rác thải y tế, ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm và ô nhiễm sinh học.

Lợi ích kinh tế và xã hội

• Tiết kiệm chi phí: Giảm chi phí vận hành và xử lý rác thải dài hạn so với các phương pháp truyền thống.
• Bảo vệ môi trường: Giảm lượng rác chôn lấp và hạn chế phát thải khí nhà kính.
• Góp phần phát triển bền vững: Tạo nguồn năng lượng tái tạo và tăng cường ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.

Kết luận

Vấn đề rác thải là một thách thức lớn nhưng cũng là một cơ hội để Việt Nam xây dựng một đất nước xanh, sạch đẹp. Mỗi cá nhân, tổ chức và cộng đồng đều có vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề này. Hãy cùng chung tay để bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai bền vững cho thế hệ mai sau.