Bọt trắng xuất hiện trong bể hiếu khí là hiện tượng phổ biến trong hệ thống xử lý nước thải. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên và dai dẳng, nó có thể ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý nước thải và gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, giải quyết triệt để hiện tượng bể hiếu khí nổi bọt trắng, đồng thời đề xuất giải pháp phòng ngừa hiệu quả.
Nguyên nhân hiện tượng bể hiếu khí nổi bọt trắng
Hiện tượng bể hiếu khí nổi bọt trắng thường gặp trong các hệ thống xử lý nước thải có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và một số nguyên nhân chính của thể như sau:
- Bể hiếu khí bị sốc tải: Khi hàm lượng COD (Chemical Oxygen Demand) trong nước thải đầu vào quá cao, vượt quá khả năng xử lý của vi sinh vật trong bể hiếu khí, có thể dẫn đến hiện tượng nổi bọt trắng.
- Hàm lượng vi sinh vật trong bể quá thấp: Nếu hàm lượng vi sinh vật trong bể (MLSS – Mixed Liquor Suspended Solids) thấp hơn mức cần thiết, khả năng xử lý nước thải giảm, dẫn đến vi sinh vật chết và nổi bọt trắng.
- Thành phần nước thải chứa nhiều chất tạo bọt, chất hoạt động bề mặt: Nếu nước thải đầu vào chứa nhiều chất tạo bọt hoặc chất hoạt động bề mặt, điều này cũng có thể gây ra hiện tượng nổi bọt trắng trong bể hiếu khí.
Để khắc phục vấn đề này, cần kiểm tra và điều chỉnh lưu lượng nước thải đầu vào, tăng cường hàm lượng vi sinh vật trong bể, và xem xét thành phần của nước thải để loại bỏ các chất gây bọt nếu cần.
Dấu hiệu nhận biết bể hiếu khí nổi bọt trắng
Dấu hiệu nhận biết bể hiếu khí nổi bọt trắng bao gồm:
- Bọt trắng trên bề mặt bể: Sự xuất hiện của lớp bọt trắng là dấu hiệu chính.
- Màu sắc của bọt: Bọt thường có màu trắng xóa, khác biệt với bọt tự nhiên hoặc các chất khác thường xuất hiện trong nước.
- Bọt nổi thành từng mảng lớn: Bọt trắng nổi thành từng mảng lớn và có thể tràn ra ngoài thành bể, gây mất cảnh quan và ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
- Bọt dễ bị thổi theo gió: Loại bọt này có thể dễ dàng bị thổi theo gió và gây ô nhiễm môi trường xung quanh.
- Kiểm tra DO (Dissolved Oxygen): Nếu DO quá cao, có thể là dấu hiệu của việc thiếu sinh khối trong bể.
- Kiểm tra tỷ số F/M: Nếu tỷ số F/M cao, có thể là dấu hiệu của tình trạng quá tải.
- Kiểm tra hiện tượng bùn nổi trong bể lắng: Nếu có bùn trôi, nước thải đầu ra có thể bị đục, là dấu hiệu của vi sinh vật chết.
Những dấu hiệu này giúp nhận biết và đánh giá tình trạng của bể hiếu khí, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.
Cách xử lý bể hiếu khí nổi bọt trắng
Để khắc phục hiện tượng bọt khí không mong muốn trong bể hiếu khí nổi bọt trắng, việc kiểm tra và điều chỉnh các thông số quan trọng là cần thiết. Đầu tiên, cần đánh giá nồng độ vi sinh vật trong bể cũng như tính chất của nước thải đầu vào. Các thông số như SVI, pH, DO và lưu lượng bùn tuần hoàn thường được kiểm tra để đảm bảo hiệu suất hoạt động của bể.
Nếu các chỉ số này ổn định nhưng vẫn xuất hiện hiện tượng bọt khí, có thể nguyên nhân là do thành phần ban đầu của nước thải. Trong trường hợp này, việc sục khí để giảm bọt có thể được thực hiện. Bằng cách khuấy đều trong khoảng thời gian từ 30 phút đến 1 tiếng, có thể đạt được mục tiêu giảm bọt hiệu quả.
Nếu SVI thấp hoặc DO quá cao, các biện pháp khắc phục cần tập trung vào việc tăng cường vi sinh vật trong bể và giảm lưu lượng nước đầu vào. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi sinh vật và cải thiện khả năng xử lý nước thải của hệ thống. Bằng cách này, hiệu suất hoạt động của bể hiếu khí nổi bọt trắng có thể được cải thiện đáng kể.
Dưới đây là một số loại bọt phổ biến mà bạn có thể gặp trong bể hiếu khí và cách xử lý chúng:
Bọt Sinh Học
Bọt sinh học thường xuất hiện từ các sản phẩm phụ trong quy trình sinh học, chẳng hạn như protein và hoạt chất bề mặt. Đây là loại bọt không thể thiếu trong quá trình hoạt động của bể hiếu khí và thường là nguyên nhân gây ra hiện tượng bể hiếu khí nổi bọt trắng. Bọt sinh học thường có dạng nhẹ, màu trắng hoặc nâu sáng và dễ tan biến khi bị tác động.
Bọt Dầu Mỡ và Chất Béo
Bọt này thường có màu nâu nhạt, có độ nhầy và dính. Chúng tạo ra mùi hôi khá khó chịu trong hệ thống xử lý nước thải và thường xuất hiện ở các hệ thống xử lý nước thải từ các ngành công nghiệp thực phẩm. Khi các vi khuẩn hoạt động để khử chất béo, chúng tạo ra hoạt chất bề mặt sinh học trên bề mặt bể hiếu khí.
Bọt từ Chất Tẩy Rửa
Bọt này thường có màu trắng, xốp và có thể bay lơ lửng. Loại bọt này thường xuất hiện trong nước thải từ các tòa nhà, nhà hàng hoặc khách sạn nơi sử dụng nhiều chất tẩy rửa. Để kiểm soát tình trạng này, cần sử dụng các chất chống bọt hoặc hạn chế sử dụng chất hóa học và thay bằng tẩy rửa sinh học.
Bọt Xạ Khuẩn và Vi Khuẩn Dạng Sợi
Loại bọt này thường có dạng sợi và màu nâu đặc trưng. Chúng xuất hiện do các vi sinh vật tạo ra các polymer kỵ nước. Để kiểm soát tình trạng này, cần bổ sung vi sinh mầm để kiểm soát sự hình thành bọt và tăng lượng oxy hòa tan (DO) trong nước để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn sợi.
Hiểu rõ về các loại bọt này và cách xử lý chúng là quan trọng để duy trì hiệu suất và hiệu quả của hệ thống xử lý nước thải, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Kết luận:
Hiện tượng bể hiếu khí nổi bọt trắng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả xử lý nước thải và môi trường. Việc hiểu rõ nguyên nhân, áp dụng các biện pháp giải quyết triệt để và thực hiện giải pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để đảm bảo hệ thống xử lý nước thải hoạt động hiệu quả và bảo vệ môi trường.