Hồ sự cố nước thải là một công trình quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải, được thiết kế để chứa nước thải trong trường hợp hệ thống xử lý gặp sự cố. Việc xây dựng hồ sự cố giúp ngăn chặn ô nhiễm môi trường và bảo vệ nguồn nước xung quanh. Xây dựng hồ sơ sự cố nước thải là một yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định về môi trường và xử lý kịp thời các tình huống ô nhiễm. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quy định xây dựng hồ sơ sự cố nước thải, các bước thực hiện và những lưu ý quan trọng.
Hồ sự cố là gì?
Hồ sự cố là công trình có chức năng chứa nước thải tạm thời, nhằm ngăn chặn nguy cơ ô nhiễm môi trường khi hệ thống xử lý nước thải gặp sự cố như quá tải, hư hỏng thiết bị hoặc mất điện.

Vai trò chính của hồ sự cố:
- Lưu trữ nước thải tạm thời: Giảm áp lực lên các công trình xử lý phía sau, tránh tình trạng quá tải hệ thống.
- Điều hòa lưu lượng và nồng độ chất ô nhiễm: Ổn định hoạt động của hệ thống xử lý bằng cách cân bằng lưu lượng khi có biến động đột ngột.
- Lắng và xử lý sơ bộ: Một phần chất rắn lơ lửng có thể lắng xuống đáy hồ, giảm tải lượng ô nhiễm trước khi vào hệ thống chính. Quá trình phân hủy sinh học tự nhiên cũng có thể xảy ra, làm giảm bớt các hợp chất hữu cơ.
- Ngăn ngừa ô nhiễm lan rộng: Hạn chế rủi ro làm ô nhiễm nguồn nước xung quanh khi hệ thống xử lý gặp sự cố.
- Hỗ trợ bảo trì và sửa chữa: Tạo điều kiện thuận lợi để kiểm tra, bảo dưỡng hoặc khắc phục sự cố mà không làm gián đoạn vận hành.
- Dự trữ nước tái sử dụng: Nước trong hồ sự cố có thể được tận dụng cho các mục đích khác như tưới tiêu, làm mát thiết bị sau khi xử lý đạt yêu cầu.
Đối với các hệ thống xử lý nước thải tập trung tại khu công nghiệp – nơi có lưu lượng lớn và cấu trúc phức tạp – hồ sự cố đóng vai trò như một lớp bảo vệ an toàn, giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hiệu quả bảo vệ môi trường.
Một số cơ sở pháp lý và quy định hiện hành ứng phó sự cố môi trường
Trong hoạt động quản lý và xử lý nước thải, việc tuân thủ các quy định pháp luật là yếu tố then chốt. Tại Việt Nam, hai văn bản quan trọng điều chỉnh lĩnh vực này là Nghị định 40/2019/NĐ-CP và Thông tư 25/2019/TT-BTNMT. Dưới đây là những nội dung cốt lõi của từng văn bản:
Nghị định 40/2019/NĐ-CP
Nghị định này quy định chi tiết về quản lý chất thải và phế liệu, bao gồm các yêu cầu liên quan đến hồ sự cố nước thải. Các quy định chính gồm:
- Kế hoạch quản lý nước thải: Phải xác định rõ vị trí, dung tích và quy trình vận hành hồ sự cố.
- Tiêu chuẩn kỹ thuật: Hồ sự cố phải đảm bảo an toàn, khả năng chống thấm để ngăn ngừa rò rỉ gây ô nhiễm môi trường.
- Đánh giá tác động môi trường: Chủ đầu tư cần thực hiện đánh giá và đề xuất biện pháp phòng ngừa sự cố.
Thông tư 25/2019/TT-BTNMT
Thông tư hướng dẫn thi hành các quy định về quản lý nước thải và chất thải rắn, tập trung vào:
- Thiết kế và vận hành hồ sự cố: Đảm bảo hiệu quả xử lý nước thải theo đúng quy chuẩn kỹ thuật.
- Giám sát và báo cáo: Yêu cầu giám sát chất lượng nước định kỳ và nộp báo cáo cho cơ quan có thẩm quyền.
- Trách nhiệm của cơ sở: Quy định rõ nghĩa vụ của các đơn vị trong xử lý sự cố và khắc phục ô nhiễm (nếu có).
Việc tuân thủ các quy định trên không chỉ giúp doanh nghiệp tránh vi phạm pháp luật mà còn góp phần bảo vệ môi trường bền vững.
Quy định cụ thể cho các khu công nghiệp
Đối với các khu công nghiệp, việc thiết lập hồ chứa sự cố nước thải không chỉ đáp ứng quy định pháp luật mà còn là giải pháp quan trọng nhằm bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân. Dưới đây là bảng đối chiếu các tiêu chuẩn về lưu lượng nước thải và quy mô hồ chứa:
Từ bảng so sánh, có thể nhận thấy những khu công nghiệp được đầu tư hệ thống phòng ngừa sẽ có yêu cầu linh hoạt hơn về dung tích hồ và quy trình xử lý nước thải. Trái lại, các khu công nghiệp thiếu công trình phòng ngừa cần phải có sự chuẩn bị nghiêm ngặt hơn để đảm bảo an toàn sinh thái.
Tuân thủ đúng quy định không chỉ góp phần giảm thiểu rủi ro môi trường mà còn hỗ trợ doanh nghiệp vận hành ổn định, thể hiện trách nhiệm trong công tác quản lý chất thải. CWI Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp triển khai các giải pháp xử lý nước thải tối ưu, đảm bảo hiệu quả và bền vững.
Một số vấn đề cần lưu ý khi xây dựng hồ sự cố
Khi thiết kế hồ sự cố, cần đảm bảo các yêu cầu sau:
- Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước.
- Ưu tiên lựa chọn vị trí an toàn, tránh những khu vực dễ xảy ra sạt lở, động đất hoặc ngập úng.
- Đảm bảo vị trí thuận lợi cho việc kiểm tra, bảo dưỡng và xử lý sự cố khi cần thiết.
- Thiết kế dung tích hồ đủ lớn để chứa toàn bộ lượng nước thải khi hệ thống xử lý gặp sự cố.
- Sử dụng vật liệu bền vững, có khả năng chống thấm để ngăn rò rỉ nước thải ra môi trường xung quanh.
- Đảm bảo kết cấu bền vững, chịu được áp lực nước và các tác động từ thời tiết khắc nghiệt.
Việc lập hồ sơ sự cố nước thải không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật môi trường mà còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích về quy định xây dựng hồ sơ sự cố nước thải để các doanh nghiệp áp dụng hiệu quả.