Rác thải sinh hoạt đang trở thành một trong những vấn đề cấp bách cần được quan tâm tại các đô thị và khu vực nông thôn. Hàng ngày, mỗi người chúng ta thải ra một lượng lớn rác thải, từ vỏ bao bì, thức ăn thừa cho đến các đồ dùng hỏng hóc. Nếu không được xử lý đúng cách, rác thải sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Một quy trình xử lý rác thải sinh hoạt hiệu quả không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tối ưu hóa việc tái chế và tận dụng nguồn tài nguyên. Hãy cùng tìm hiểu quy trình này qua bài viết dưới đây.
Cách phân loại rác thải sinh hoạt tại các gia đình
Phân loại rác ngay tại nguồn, tức là ở nơi rác thải được phát sinh, là một mục tiêu lý tưởng đối với các nhà hoạt động môi trường. Tuy nhiên, ở các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam, thói quen sinh hoạt truyền thống và ý thức về xử lý rác thải vẫn còn hạn chế. Rác thải sinh hoạt thường bị vứt bừa bãi, không đúng nơi quy định, và việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện một cách rộng rãi.
Để quản lý rác thải sinh hoạt tại gia đình một cách hiệu quả, bạn có thể phân loại rác thành 3 nhóm chính: rác hữu cơ dễ phân hủy, rác vô cơ, và rác tái chế. Thực hiện phân loại rác theo từng nhóm không chỉ giúp giảm gánh nặng cho hệ thống xử lý rác mà còn góp phần bảo vệ môi trường bền vững.
Các bước xử lý rác thải sinh hoạt từ những hộ gia đình
- Các hộ gia đình cần thực hiện việc phân loại rác thải sinh hoạt theo thành phần như sau: rác hữu cơ (thức ăn thừa, rau, củ, quả…), rác vô cơ (sản phẩm từ kim loại, thủy tinh…) và các loại rác khác (sành, sứ, xỉ than, giấy nilon…). Sau đó, từng loại rác sẽ được thu gom riêng biệt. Gia đình có thể sử dụng các loại thùng rác phù hợp cho từng không gian: thùng rác inox sang trọng dùng trong phòng khách, phòng ngủ; thùng rác nhựa có nắp đậy tiện lợi cho nhà bếp, phòng tắm, hoặc nhà vệ sinh.
- Việc thu gom rác thải có thể được tiến hành bằng xe ép rác 2 ngăn hoặc sử dụng thùng rác nhựa có bánh xe, thực hiện luân phiên theo ngày hoặc dựa trên lịch cố định. Nhân viên vệ sinh môi trường sẽ chịu trách nhiệm phân loại sơ bộ và tách riêng các vật liệu có khả năng tái chế trong quá trình thu gom.
- Sau đó, rác thải sẽ được vận chuyển bằng các phương tiện chuyên dụng hiện đại đến các khu vực xử lý rác cuối cùng.
Quy trình này được duy trì đều đặn và liên tục nhằm đảm bảo không xảy ra tình trạng tồn đọng rác thải sinh hoạt tại các khu dân cư.
Sơ đồ quy trình xử lý rác thải sinh hoạt
Nhóm nhân viên thực hiện công tác thu gom rác thải sẽ thu thập rác thải sinh hoạt từ các hộ gia đình, khu dân cư hoặc từ các thùng rác nhựa được đặt cố định tại các địa điểm công cộng như công viên, vườn hoa, bệnh viện, trường học… Sau khi được phân loại, rác vô cơ sẽ được đem đi chôn lấp theo quy định, còn rác hữu cơ sẽ được xử lý thành phân bón hữu cơ, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường do cơ quan chức năng ban hành. Một phần rác thải dễ phân hủy cũng sẽ được tận dụng để sản xuất phân Compost – loại phân bón giàu dinh dưỡng, hỗ trợ tốt cho cây trồng và thân thiện với môi trường.
Theo quy định tại Điều 75 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, chất thải rắn sinh hoạt (rác thải) phát sinh từ hộ gia đình và cá nhân phải được phân loại theo nguyên tắc sau: chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm; và các loại chất thải rắn sinh hoạt khác.
Trong trường hợp hộ gia đình hoặc cá nhân không thực hiện việc phân loại hoặc không sử dụng bao bì đúng quy định, các đơn vị thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt có quyền từ chối cung cấp dịch vụ. Đồng thời, các đơn vị này phải thông báo cho cơ quan chức năng để tiến hành kiểm tra và xử lý theo quy định pháp luật.
Hành vi không phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định số 55/2021/NĐ-CP. Cụ thể, mức phạt tiền dao động từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không phân loại, không lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt đúng quy định hoặc không ký hợp đồng và không chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt cho đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định.
Kết luận
Quy trình xử lý rác thải sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Từ việc phân loại rác tại nguồn, thu gom, đến các phương pháp xử lý tiên tiến như tái chế, ủ phân hữu cơ và đốt phát điện, mỗi bước đều góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải. Hãy cùng chung tay xây dựng một môi trường sống xanh sạch hơn!