Ngành sản xuất cám cá không chỉ mang lại nguồn thức ăn quan trọng cho ngành nuôi trồng thủy sản mà còn đối mặt với vấn đề lớn về khí thải. Xử lý khí thải sản xuất cám cá là một vấn đề quan trọng trong bảo vệ môi trường. Khí thải sản xuất cám cá có chứa nhiều thành phần độc hại, có thể gây ô nhiễm môi trường không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và động vật.
Mục đích của xử lý khí thải sản xuất cám cá
Mục đích của xử lý khí thải sản xuất cám cá là loại bỏ hoặc giảm thiểu các thành phần độc hại trong khí thải, đảm bảo chất lượng môi trường không khí, bảo vệ sức khỏe con người và động vật.
Khí thải sản xuất cám cá có chứa nhiều thành phần độc hại, bao gồm:
– Bụi: Bụi trong khí thải sản xuất cám cá có thể gây kích ứng mắt, mũi, họng, giảm tầm nhìn,…
– Khí độc: Khí độc trong khí thải sản xuất cám cá có thể gây ô nhiễm môi trường không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và động vật, thậm chí gây tử vong. Các khí độc thường gặp trong khí thải sản xuất cám cá bao gồm:
- Hydro sulfide (H2S): Là một khí có mùi hôi thối, có thể gây khó thở, kích ứng mắt, mũi, họng, thậm chí gây tử vong.
- Amoniac (NH3): Là một khí có mùi khai, có thể gây khó thở, kích ứng mắt, mũi, họng,…
- Photpho (P): Là một nguyên tố có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất đai,…
- Lưu huỳnh (S): Là một nguyên tố có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất đai,…
- Nitơ (N): Là một nguyên tố có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất đai,…
Việc xử lý khí thải sản xuất cám cá có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường và sức khỏe con người, động vật. Xử lý khí thải sản xuất cám cá giúp:
- Giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí, đảm bảo chất lượng không khí.
- Bảo vệ sức khỏe con người và động vật, hạn chế các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, ung thư,…
- Tăng cường hiệu quả kinh tế, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đầu tư, vận hành,…
Phương pháp xử lý khí thải sản xuất cám cá
Phương pháp xử lý khí thải sản xuất cám cá là phương pháp áp dụng các công nghệ và giải pháp để loại bỏ các chất gây ô nhiễm không khí, như bụi, mùi hôi, khí độc hại và nhiệt, từ quá trình chế biến cá tươi thành bột để làm thức ăn chăn nuôi. Có nhiều phương pháp xử lý khí thải sản xuất cám cá, như:
- Phương pháp hóa học: Sử dụng các chất hóa học, như ozone, clo, v.v. để khử trùng, khử mùi, khử độc các hợp chất hữu cơ và vô cơ trong khí thải
- Phương pháp sinh học: Sử dụng các vi sinh vật, như vi khuẩn, nấm, v.v. để phân hủy các hợp chất hữu cơ trong khí thải. Có thể sử dụng các công nghệ sinh học hiếu khí, kị khí, hoặc kết hợp cả hai
- Phương pháp vật lý: Sử dụng các thiết bị vật lý, như lọc tĩnh điện, đĩa xoáy, than hoạt tính, màng lọc, v.v. để tách, lọc, hấp thụ, hấp phụ các chất bẩn, bụi, mùi, khí độc trong khí thải
Mỗi phương pháp xử lý khí thải sản xuất cám cá có nguyên lý hoạt động, ưu và nhược điểm, hiệu quả và lợi ích khác nhau. Tùy vào điều kiện và yêu cầu của từng nhà máy sản xuất cám cá, có thể lựa chọn và áp dụng một hoặc nhiều phương pháp xử lý khí thải phù hợp
Các công nghệ xử lý khí thải sản xuất cám cá
Các công nghệ xử lý khí thải sản xuất cám cá là các công nghệ áp dụng các phương pháp hóa học, sinh học, hoặc vật lý để loại bỏ các chất gây ô nhiễm không khí, như bụi, mùi hôi, khí độc hại, và nhiệt, từ quá trình chế biến cá tươi thành bột để làm thức ăn chăn nuôi. Có nhiều công nghệ xử lý khí thải sản xuất cám cá, như:
- Lọc tĩnh điện: Sử dụng các tấm điện cực để tạo ra điện trường cao áp, thu hút và giữ lại các hạt bụi và các hợp chất hữu cơ trong khí thải
- Ozone: Sử dụng ozone để khử trùng, khử mùi, khử độc các hợp chất hữu cơ và vô cơ trong khí thải. Ozone có khả năng phân hủy các hợp chất hữu cơ thành các sản phẩm không độc hại, như CO2 và H2O..
- Đĩa xoáy: Sử dụng đĩa xoáy để tạo ra lực ly tâm, tách các hạt bụi và các hợp chất hữu cơ khỏi khí thải. Đĩa xoáy có khả năng lọc bụi với hiệu suất cao, đồng thời tiết kiệm năng lượng và chi phí.
- Than hoạt tính: Sử dụng than hoạt tính để hấp phụ các hợp chất hữu cơ và vô cơ trong khí thải. Than hoạt tính có diện tích bề mặt lớn, có nhiều lỗ rỗng và khe hở, tạo ra khả năng hấp phụ cao..
- Màng lọc: Sử dụng màng lọc để lọc các hạt bụi và các hợp chất hữu cơ và vô cơ trong khí thải. Màng lọc có kích thước lỗ rất nhỏ, có thể lọc được các hạt có kích thước nano.
Tiêu chuẩn Môi trường và Quy định xử lý khí thải sản xuất cám cá
Tại Việt Nam, việc xử lý khí thải sản xuất cám cá được quy định bởi các văn bản pháp luật sau:
- Luật Bảo vệ môi trường năm 2014
- Nghị định 18/2020/NĐ-CP ngày 11 tháng 02 năm 2020 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường
- Thông tư 24/2015/TT-BTNMT ngày 29 tháng 5 năm 2015 quy định về kỹ thuật, quản lý vận hành đối với các hệ thống xử lý khí thải và bụi
Theo các văn bản pháp luật này, các cơ sở sản xuất cám cá có phát sinh khí thải phải lắp đặt hệ thống xử lý khí thải để đảm bảo đạt tiêu chuẩn môi trường. Tiêu chuẩn môi trường đối với khí thải sản xuất cám cá được quy định tại QCVN 22:2009/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp.
QCVN 22:2009/BTNMT quy định các giới hạn cho phép đối với các thành phần ô nhiễm trong khí thải sản xuất cám cá, bao gồm:
- Bụi: Tổng hàm lượng bụi không được vượt quá 200 mg/Nm3.
- Hydro sulfide (H2S): Hàm lượng H2S không được vượt quá 10 mg/Nm3.
- Amoniac (NH3): Hàm lượng NH3 không được vượt quá 50 mg/Nm3.
- Chì (Pb): Hàm lượng Pb không được vượt quá 0,1 mg/Nm3.
- Kẽm (Zn): Hàm lượng Zn không được vượt quá 0,05 mg/Nm3.
- Crom (Cr): Hàm lượng Cr không được vượt quá 0,01 mg/Nm3.
- Niken (Ni): Hàm lượng Ni không được vượt quá 0,005 mg/Nm3.
Ngoài ra, các cơ sở sản xuất cám cá còn phải thực hiện các quy định sau:
- Lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục để giám sát chất lượng khí thải.
- Lập hồ sơ quản lý vận hành hệ thống xử lý khí thải.
- Tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình vận hành hệ thống xử lý khí thải.
Các cơ sở sản xuất cám cá không đáp ứng các quy định về xử lý khí thải sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Kết luận
Xử lý khí thải sản xuất cám cá là một vấn đề quan trọng trong bảo vệ môi trường và sức khỏe con người, động vật. Việc xử lý khí thải sản xuất cám cá hiệu quả sẽ giúp:
- Giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí, đảm bảo chất lượng không khí.
- Bảo vệ sức khỏe con người và động vật, hạn chế các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, ung thư,…
- Tăng cường hiệu quả kinh tế, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đầu tư, vận hành,…
Để xử lý khí thải sản xuất cám cá hiệu quả, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Sử dụng công nghệ sản xuất tiên tiến, giảm thiểu phát sinh khí thải.
- Sử dụng thiết bị sản xuất hiện đại, có hiệu quả xử lý cao.
- Điều chỉnh điều kiện vận hành hợp lý, giảm thiểu ô nhiễm khí thải.
- Tuân thủ các quy định về xử lý khí thải.
Các cơ sở sản xuất cám cá cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc xử lý khí thải, chủ động đầu tư lắp đặt hệ thống xử lý khí thải đạt tiêu chuẩn môi trường, đồng thời tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.