Xử lý nước thải chung cư, tòa nhà: Giải pháp hiệu quả cho môi trường

Nước thải chung cư, tòa nhà là nước thải sinh hoạt phát sinh từ các hoạt động của con người trong các tòa nhà chung cư, bao gồm nước thải từ nhà vệ sinh, nhà bếp, và các hoạt động sinh hoạt khác. Nước thải chung cư có thể chứa các chất ô nhiễm như: chất hữu cơ, chất vô cơ, vi sinh vật,… gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Xử lý nước thải chung cư, tòa nhà là một khía cạnh quan trọng của việc bảo vệ môi trường đô thị và đảm bảo nguồn nước sạch cho tương lai. Ngoài ra, việc xử lý nước thải là cách để bảo vệ nguồn nước sạch cho cộng đồng đô thị.

Nguyên nhân gây ô nhiễm nước thải chung cư

Nước thải chung cư có thể bị ô nhiễm do các nguyên nhân sau:

Thói quen sinh hoạt của cư dân

Thói quen sinh hoạt của cư dân là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm nước thải chung cư. Một số thói quen sinh hoạt có thể gây ô nhiễm nước thải chung cư bao gồm:

• Xả rác thải: Rác thải có thể gây tắc nghẽn hệ thống thu gom nước thải, tạo điều kiện cho các chất ô nhiễm phát triển.
• Đổ dầu mỡ: Dầu mỡ có thể gây đóng cặn trong hệ thống xử lý nước thải, làm giảm hiệu quả xử lý nước thải.
• Xả thuốc bảo vệ thực vật: Thuốc bảo vệ thực vật có thể gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Chất lượng hệ thống xử lý nước thải

Hệ thống xử lý nước thải chung cư có vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các chất ô nhiễm khỏi nước thải. Nếu hệ thống xử lý nước thải không được thiết kế, xây dựng, vận hành và bảo trì đúng quy chuẩn kỹ thuật có thể gây ô nhiễm nước thải.

Một số nguyên nhân gây ô nhiễm nước thải do chất lượng hệ thống xử lý nước thải kém bao gồm:

• Hệ thống xử lý nước thải không được thiết kế phù hợp với quy mô và lưu lượng nước thải của tòa nhà chung cư.
• Hệ thống xử lý nước thải không được xây dựng đúng kỹ thuật.
• Hệ thống xử lý nước thải không được vận hành và bảo trì đúng quy trình.

Tác động của môi trường xung quanh

Nước thải chung cư có thể bị ô nhiễm do các nguồn ô nhiễm từ bên ngoài, chẳng hạn như nước thải từ các nhà máy, xí nghiệp,…

Một số nguồn ô nhiễm từ môi trường xung quanh có thể gây ô nhiễm nước thải chung cư bao gồm:

• Nước thải từ các nhà máy, xí nghiệp: Nước thải từ các nhà máy, xí nghiệp thường chứa các chất ô nhiễm độc hại, có thể gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
• Nước thải từ các hoạt động sinh hoạt của con người: Nước thải từ các hoạt động sinh hoạt của con người, chẳng hạn như nước thải từ các khu dân cư, các khu chợ,… cũng có thể gây ô nhiễm nước thải chung cư.

Quy định về xử lý nước thải chung cư

Tại Việt Nam, việc xử lý nước thải chung cư được quy định tại các văn bản pháp luật sau:

• Luật Bảo vệ môi trường năm 2020
• Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24 tháng 5 năm 2020 của Chính phủ quy định về quản lý chất thải và phế liệu
• Thông tư số 25/2015/TT-BTNMT ngày 29 tháng 6 năm 2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về bảo vệ môi trường khu đô thị, khu dân cư

Theo quy định của pháp luật, các tòa nhà chung cư có quy mô dân cư từ 10 hộ gia đình trở lên phải có hệ thống xử lý nước thải riêng. Hệ thống xử lý nước thải chung cư phải đảm bảo xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn quy định trước khi xả ra môi trường.

Tiêu chuẩn nước thải chung cư

Tại Việt Nam, nước thải chung cư phải đạt các tiêu chuẩn sau:

• Tiêu chuẩn nước thải sinh hoạt QCVN 02-MT:2015/BTNMT
• Tiêu chuẩn nước thải công nghiệp QCVN 22-MT:2015/BTNMT
• Tiêu chuẩn nước thải y tế QCVN 01-MT:2015/BTNMT

Các quy định cụ thể về xử lý nước thải chung cư

Các quy định cụ thể về xử lý nước thải chung cư bao gồm:

• Vị trí xây dựng hệ thống xử lý nước thải: Hệ thống xử lý nước thải chung cư phải được xây dựng ở vị trí thuận tiện cho việc thu gom, vận chuyển và xử lý nước thải.
• Công suất xử lý: Công suất xử lý của hệ thống xử lý nước thải chung cư phải phù hợp với quy mô và lưu lượng nước thải của tòa nhà chung cư.
• Công nghệ xử lý: Công nghệ xử lý nước thải chung cư phải đảm bảo xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn quy định.
• Vận hành và bảo trì: Hệ thống xử lý nước thải chung cư phải được vận hành và bảo trì đúng quy trình, đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả.

Trách nhiệm của các bên liên quan

• Chủ đầu tư: Chủ đầu tư có trách nhiệm thiết kế, xây dựng, vận hành và bảo trì hệ thống xử lý nước thải chung cư.
• Ban quản trị: Ban quản trị có trách nhiệm quản lý, vận hành và bảo trì hệ thống xử lý nước thải chung cư sau khi được bàn giao từ chủ đầu tư.
• Cư dân: Cư dân có trách nhiệm sử dụng hệ thống xử lý nước thải chung cư đúng cách, hạn chế các thói quen sinh hoạt gây ô nhiễm nước thải.

Công nghệ xử lý nước thải chung cư

Có nhiều công nghệ xử lý nước thải chung cư, bao gồm:

Công nghệ xử lý cơ học

Công nghệ xử lý cơ học là công nghệ xử lý nước thải chung cư phổ biến nhất. Công nghệ này sử dụng các thiết bị để loại bỏ các chất ô nhiễm có kích thước lớn như rác thải, cặn bã,…, trước khi tiếp tục xử lý bằng các công nghệ khác.

Các thiết bị xử lý cơ học thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải chung cư bao gồm:

• Song chắn rác: Song chắn rác được sử dụng để loại bỏ rác thải có kích thước lớn như túi ni lông, giấy,…
• Bể lắng sơ cấp: Bể lắng sơ cấp được sử dụng để lắng đọng các cặn bã có kích thước nhỏ hơn.
• Bể tách mỡ: Bể tách mỡ được sử dụng để tách mỡ ra khỏi nước thải.

Công nghệ xử lý hóa học

Công nghệ xử lý hóa học được sử dụng để loại bỏ các chất ô nhiễm hòa tan trong nước thải. Các hóa chất thường được sử dụng trong công nghệ xử lý hóa học bao gồm:

• Chất keo tụ: Chất keo tụ được sử dụng để tạo thành các bông cặn để lắng đọng các chất ô nhiễm hòa tan.
• Chất oxy hóa: Chất oxy hóa được sử dụng để oxy hóa các chất ô nhiễm hữu cơ thành các chất vô cơ ít độc hại hơn.
• Chất khử trùng: Chất khử trùng được sử dụng để tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh trong nước thải.

Công nghệ xử lý sinh học

Công nghệ xử lý sinh học được sử dụng để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ bằng cách sử dụng vi sinh vật. Vi sinh vật sẽ phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ thành các chất vô cơ, CO2 và nước.

Công nghệ xử lý sinh học thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải chung cư dưới dạng các bể sinh học. Các bể sinh học thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải chung cư bao gồm:

• Bể hiếu khí: Bể hiếu khí là bể sinh học sử dụng oxy để vi sinh vật phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ.
• Bể kỵ khí: Bể kỵ khí là bể sinh học không sử dụng oxy để vi sinh vật phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ.
• Bể anoxic: Bể anoxic là bể sinh học sử dụng oxy hòa tan để vi sinh vật phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ.

Các Quy trình Xử Lý Nước Thải Chung Cư

Các quy trình xử lý nước thải chung cư thường bao gồm các bước sau:

Thu gom nước thải

Nước thải từ các hộ gia đình, các khu vực sinh hoạt chung trong tòa nhà chung cư được thu gom qua hệ thống cống thoát nước. Hệ thống cống thoát nước chung cư thường được thiết kế thành 2 hệ thống riêng biệt: hệ thống cống thoát nước thải sinh hoạt và hệ thống cống thoát nước thải công nghiệp.

Xử lý sơ cấp

Nước thải sau khi được thu gom sẽ được xử lý sơ cấp để loại bỏ các chất ô nhiễm có kích thước lớn như rác thải, cặn bã,… Các thiết bị xử lý sơ cấp thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải chung cư bao gồm:

• Song chắn rác: Song chắn rác được sử dụng để loại bỏ rác thải có kích thước lớn như túi ni lông, giấy,…
• Bể lắng sơ cấp: Bể lắng sơ cấp được sử dụng để lắng đọng các cặn bã có kích thước nhỏ hơn.
• Bể tách mỡ: Bể tách mỡ được sử dụng để tách mỡ ra khỏi nước thải.

Xử lý thứ cấp

Nước thải sau khi được xử lý sơ cấp sẽ được xử lý thứ cấp để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ bằng cách sử dụng vi sinh vật. Các bể sinh học thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải chung cư, tòa nhà bao gồm:

• Bể hiếu khí: Bể hiếu khí là bể sinh học sử dụng oxy để vi sinh vật phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ.
• Bể kỵ khí: Bể kỵ khí là bể sinh học không sử dụng oxy để vi sinh vật phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ.
• Bể anoxic: Bể anoxic là bể sinh học sử dụng oxy hòa tan để vi sinh vật phân hủy các chất ô nhiễm hữu cơ.

Xử lý khử trùng

Nước thải sau khi được xử lý thứ cấp vẫn có thể chứa các vi sinh vật gây bệnh. Do đó, nước thải cần được xử lý khử trùng để tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh. Các chất khử trùng thường được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải chung cư bao gồm:

• Cloro: Cloro là chất khử trùng phổ biến nhất.
• Ozon: Ozon là chất khử trùng hiệu quả hơn cloro.
• UV: Tia UV có thể tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh.

Xả thải

Nước thải sau khi được xử lý đạt tiêu chuẩn quy định được xả ra môi trường.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quy trình xử lý nước thải chung cư, tòa nhà

Quy trình xử lý nước thải chung cư có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:

• Tiêu chuẩn nước thải: Tiêu chuẩn nước thải quy định các chất ô nhiễm mà nước thải phải đạt được trước khi xả ra môi trường.
• Quy mô và lưu lượng nước thải: Quy mô và lưu lượng nước thải quyết định công suất của hệ thống xử lý nước thải.
• Điều kiện kinh tế: Chi phí đầu tư và vận hành hệ thống xử lý nước thải phụ thuộc vào khả năng tài chính của chủ đầu tư và ban quản trị.
• Ý thức của cư dân: Ý thức của cư dân trong việc sử dụng nước thải và bảo vệ môi trường có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của hệ thống xử lý nước thải.

Để đảm bảo hệ thống xử lý nước thải chung cư hoạt động hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư, ban quản trị và cư dân.

Kết Luận

Xử lý nước thải chung cư không chỉ là một phần quan trọng của việc bảo vệ môi trường đô thị mà còn đảm bảo nguồn nước sạch cho cộng đồng trong tương lai. Với sự phát triển của công nghệ, các giải pháp hiệu quả và bền vững đã trở nên khả thi. Hãy thực hiện xử lý nước thải chung cư một cách hiệu quả để đảm bảo môi trường và cuộc sống của chúng ta.