Ngành hóa mỹ phẩm là một trong những ngành công nghiệp phát triển nhanh chóng và đóng góp lớn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, ngành hóa mỹ phẩm cũng gây ra một lượng lớn nước thải có chứa nhiều chất ô nhiễm, độc hại, gây hại cho môi trường và sức khỏe con người. Vì vậy, việc xử lý nước thải ngành hóa mỹ phẩm là một nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng. Bài viết này sẽ giới thiệu về ngành hóa mỹ phẩm và nước thải của nó, lý do cần ưu tiên xử lý nước thải ngành hóa mỹ phẩm, và các phương pháp xử lý nước thải ngành hóa mỹ phẩm hiệu quả.
Tác động của nước thải ngành hóa mỹ phẩm tới môi trường
Nước thải hóa mỹ phẩm là nước thải phát sinh từ các quá trình sản xuất, sử dụng, và tiêu thụ các sản phẩm hóa mỹ phẩm, như kem dưỡng da, son môi, dầu gội đầu, v.v… Nước thải hóa mỹ phẩm có chứa nhiều chất ô nhiễm, độc hại, như các chất hữu cơ, các chất rắn, các hóa chất, các dầu và mỡ, các chất độc hại, v.v… Nếu không được xử lý kỹ lưỡng và đúng cách, nước thải hóa mỹ phẩm sẽ gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người, như:
- Làm ô nhiễm nguồn nước, gây mất cân bằng sinh thái, giảm đa dạng sinh học, và làm suy giảm chất lượng nước sử dụng.
- Làm giảm năng suất và chất lượng của các ngành nông nghiệp, thủy sản, du lịch, và các ngành liên quan khác.
- Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm, các bệnh da, các bệnh đường hô hấp, các bệnh tiêu hóa, và các bệnh khác do tiếp xúc với nước ô nhiễm.
- Làm tăng chi phí điều trị, phục hồi, và bồi thường cho các tổn thất về môi trường và sức khỏe con người.
Để giảm thiểu những tác động này, các doanh nghiệp ngành hóa mỹ phẩm cần phải xây dựng và vận hành các hệ thống xử lý nước thải hóa mỹ phẩm hiệu quả, tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn về xả thải nước thải hóa mỹ phẩm. Các phương pháp xử lý nước thải hóa mỹ phẩm thường bao gồm các bước như: xử lý cơ học, vật lý, xử lý hóa lý, xử lý sinh học, và xử lý kết hợp. Mục tiêu của việc xử lý nước thải hóa mỹ phẩm là loại bỏ hoặc giảm thiểu các chất ô nhiễm, độc hại, đảm bảo chất lượng nước thải đầu ra đáp ứng các tiêu chuẩn cho phép, và có thể tái sử dụng hoặc xả thải an toàn.
Quy trình xử lý nước thải trong ngành hóa mỹ phẩm
Quy trình xử lý nước thải trong ngành hóa mỹ phẩm bao gồm các bước sau:
- Bước 1: Tiếp nhận nước thải từ các nguồn phát sinh, như nước thải sản xuất, nước thải sinh hoạt, nước thải rửa máy móc, v.v… Nước thải được đưa vào các bể chứa hoặc các bể điều hòa để điều chỉnh lưu lượng và nồng độ.
- Bước 2: Xử lý cơ học, vật lý, bao gồm các quá trình như: lọc rác, lắng cát, tách dầu mỡ, lọc thô, lọc tinh, v.v… Mục đích là loại bỏ các chất rắn, cặn bã, dầu mỡ, và các chất lơ lửng trong nước thải.
- Bước 3: Xử lý hóa lý, bao gồm các quá trình như: trung hòa pH, keo tụ, tạo bông, lắng, tuyển nổi, v.v… Mục đích là loại bỏ các chất hữu cơ, kim loại, cặn lơ hòa tan, và các chất vô cơ trong nước thải. Các hóa chất thường được sử dụng là: PAC, FeCl3, FeSO4, NaOH, H2SO4, polyme, v.v….
- Bước 4: Xử lý sinh học, bao gồm các quá trình như: bùn hoạt tính, bể UASB, bể SBR, bể MBR, v.v… Mục đích là loại bỏ các chất hữu cơ khó phân hủy, các chất gây ô nhiễm sinh học, và các dinh dưỡng như nito, phospho trong nước thải. Các vi sinh vật có vai trò quan trọng trong quá trình xử lý sinh học, chúng có thể chuyển hóa, phân hủy, hay hấp thụ các chất ô nhiễm trong nước thải.
- Bước 5: Xử lý kết hợp, bao gồm các quá trình như: khử trùng, lọc than hoạt tính, lọc nano, RO, v.v… Mục đích là loại bỏ các chất còn sót lại trong nước thải, như các vi khuẩn, virus, các chất hữu cơ, các chất màu, các chất độc hại, v.v… Các phương pháp xử lý kết hợp thường được áp dụng khi muốn tái sử dụng nước thải hoặc xả thải vào các nguồn nước nhạy cảm
Các phương pháp xử lý nước thải ngành hóa mỹ phẩm
Hiện nay, có nhiều phương pháp xử lý nước thải ngành hóa mỹ phẩm, bao gồm
- Xử lý cơ học, vật lý: Loại bỏ các chất rắn, cặn bã, dầu mỡ, và các chất lơ lửng trong nước thải bằng các quá trình như lọc rác, lắng cát, tuyển nổi, v.v…
- Xử lý hóa lý: Loại bỏ các chất hữu cơ, kim loại, cặn lơ hòa tan, và các chất vô cơ trong nước thải bằng các quá trình như trung hòa pH, keo tụ, tạo bông, kết tủa, oxy hóa – khử, v.v… Các hóa chất thường được sử dụng là: PAC, FeCl3, FeSO4, NaOH, H2SO4, polyme, v.v…
- Xử lý sinh học: Loại bỏ các chất hữu cơ khó phân hủy, các chất gây ô nhiễm sinh học, và các dinh dưỡng như nito, phospho trong nước thải bằng các quá trình như bùn hoạt tính, bể UASB, bể SBR, bể MBR, v.v… Các vi sinh vật có vai trò quan trọng trong quá trình xử lý sinh học, chúng có thể chuyển hóa, phân hủy, hay hấp thụ các chất ô nhiễm trong nước thải
- Xử lý kết hợp: Loại bỏ các chất còn sót lại trong nước thải, như các vi khuẩn, virus, các chất hữu cơ, các chất màu, các chất độc hại, v.v… bằng các quá trình như khử trùng, lọc than hoạt tính, lọc nano, RO, v.v… Các phương pháp xử lý kết hợp thường được áp dụng khi muốn tái sử dụng nước thải hoặc xả thải vào các nguồn nước nhạy cảm
Các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm nước thải ngành hóa mỹ phẩm
Ngoài việc xử lý nước thải hóa mỹ phẩm, cần thực hiện các giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm nước thải hóa mỹ phẩm, bao gồm:
- Tăng cường công tác quản lý: Nhà nước cần ban hành các quy định, tiêu chuẩn về xử lý nước thải hóa mỹ phẩm, đảm bảo các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến hóa mỹ phẩm phải tuân thủ các quy định về xử lý nước thải.
- Nâng cao ý thức của doanh nghiệp và người dân: Doanh nghiệp và người dân cần nâng cao ý thức về tầm quan trọng của việc xử lý nước thải hóa mỹ phẩm,sử dụng các sản phẩm hóa mỹ phẩm thân thiện với môi trường.
- Tăng cường công tác quản lý: Nhà nước cần ban hành các quy định, tiêu chuẩn về xử lý nước thải hóa mỹ phẩm, đảm bảo các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến hóa mỹ phẩm phải tuân thủ các quy định về xử lý nước thải. Các quy định, tiêu chuẩn này cần quy định rõ về các chất ô nhiễm trong nước thải hóa mỹ phẩm, các phương pháp xử lý nước thải hóa mỹ phẩm, các tiêu chuẩn về chất lượng nước thải sau xử lý,…
- Nâng cao ý thức của doanh nghiệp và người dân: Doanh nghiệp và người dân cần nâng cao ý thức về tầm quan trọng của việc xử lý nước thải hóa mỹ phẩm, thực hiện các biện pháp để giảm thiểu lượng nước thải hóa mỹ phẩm phát sinh, sử dụng các sản phẩm hóa mỹ phẩm thân thiện với môi trường.
- Ứng dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến: Áp dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, hiệu quả để xử lý nước thải hóa mỹ phẩm, giảm thiểu lượng chất ô nhiễm trong nước thải.
Tiêu chuẩn và quy định trong xử lý nước thải trong ngành hóa mỹ phẩm
Để đảm bảo rằng quá trình xử lý nước thải trong ngành hóa mỹ phẩm là an toàn và bền vững, các doanh nghiệp phải tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường và quy định pháp luật liên quan.
Có một số văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến vấn đề này, như:
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 40:2011/BTNMT về nước thải công nghiệp, quy định giá trị tối đa cho phép của các thông số ô nhiễm trong nước thải công nghiệp khi xả ra nguồn tiếp nhận nước thải, bao gồm cả nước thải ngành hóa mỹ phẩm.
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 14-MT:2015/BTNMT về nước thải sinh hoạt, quy định giá trị tối đa cho phép của các thông số ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt và nước thải đô thị khi xả ra nguồn tiếp nhận nước thải, bao gồm cả nước thải sinh hoạt phát sinh từ cơ sở sản xuất kinh doanh hòa chung với nước thải công nghiệp.
- Thông tư số 19/2016/TT-BTNMT ngày 30/6/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc ban hành Quy trình lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư, quy định các nội dung cần có trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, bao gồm cả tác động của nước thải ngành hóa mỹ phẩm đến môi trường.
Kết luận
Xử lý nước thải hóa mỹ phẩm là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm và giải quyết. Việc xử lý nước thải hóa mỹ phẩm góp phần bảo vệ môi trường, đảm bảo sức khỏe của con người và động vật. Để xử lý nước thải hóa mỹ phẩm hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, bao gồm: tăng cường công tác quản lý, nâng cao ý thức của doanh nghiệp và người dân, ứng dụng các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến.