Thực trạng, nguồn gốc và phương pháp xử lý nước thải giết mổ gia súc

Trong bối cảnh các cơ sở giết mổ gia súc đang gia tăng về số lượng, vấn đề xử lý nước thải từ quá trình giết mổ đã trở thành một thách thức lớn đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng. Nước thải từ các lò giết mổ chứa nhiều chất ô nhiễm, nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình xử lý nước thải giết mổ gia súc, từ đó đề xuất các phương pháp hiệu quả để bảo vệ môi trường.

Nguồn gốc phát sinh nước thải giết mổ gia súc, gia cầm

Với sự gia tăng của hoạt động chăn nuôi, lượng nước thải từ các lò giết mổ cũng tăng theo. Các lò giết mổ gia súc và gia cầm thường phát sinh lượng nước thải lớn chứa nhiều chất ô nhiễm cao, chủ yếu từ quá trình giết mổ và làm sạch các phần tử dư thừa. Điều này làm cho nồng độ chất hữu cơ trong nước thải thay đổi đáng kể, đặc biệt là các chất dễ phân hủy sinh học.

Chất hữu cơ trong nước thải lò giết mổ bao gồm thức ăn chưa tiêu hóa, phân, máu, mỡ, thịt vụn, protein hòa tan và các chất rắn lơ lửng, tạo nên tải lượng ô nhiễm lớn. Tuy nhiên, việc không thực hiện các bước xử lý sơ bộ có thể dẫn đến tắc nghẽn đường ống và làm suy giảm hệ thống thoát nước.

Thêm vào đó, các điểm thu gom máu, phân, xác động vật và các chất thải khác tạo ra mùi hôi nồng nặc, thu hút côn trùng và loài gặm nhấm, gây ra những nguy cơ lớn về vệ sinh và tiềm ẩn bùng phát dịch bệnh.

Tại sao cần xử lý nước thải giết mổ gia súc?

Nước thải từ các cơ sở giết mổ chứa một lượng lớn chất hữu cơ, chất rắn lơ lửng, dầu mỡ và các vi sinh vật gây hại. Nếu không được xử lý đúng quy trình, chúng sẽ xâm nhập vào các nguồn nước tự nhiên, gây ô nhiễm nghiêm trọng và làm giảm chất lượng nước uống, đồng thời ảnh hưởng đến hệ sinh thái xung quanh.

Các loại ô nhiễm có trong nước thải giết mổ

• Nước thải từ lò giết mổ gia súc thường chứa:
• BOD (Nhu cầu oxy sinh hóa): Lượng chất hữu cơ cao khiến quá trình phân hủy tự nhiên tiêu thụ nhiều oxy, gây thiếu hụt oxy trong nước.
• COD (Nhu cầu oxy hóa học): Tương tự BOD, COD đo lường lượng chất hữu cơ và vô cơ trong nước thải, đòi hỏi quy trình xử lý phức tạp.
• Chất rắn lơ lửng và dầu mỡ: Những chất này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nước mà còn làm nghẹt hệ thống xử lý nước thải.

Các phương pháp xử lý nước thải giết mổ gia súc

Phương pháp cơ học

Phương pháp cơ học trong quy trình xử lý nước thải giết mổ bao gồm các bước quan trọng như sau:

• Hố thu nước thải: Nước thải được thu gom từ quá trình giết mổ và đưa vào hố thu, nơi các chất rắn không tan như rác, giấy, và các mảnh vụn lớn sẽ được giữ lại để tránh tắc nghẽn hệ thống.
• Bể lắng: Nước thải sau khi được lọc sơ bộ sẽ được chuyển vào bể lắng, tại đây các chất rắn lơ lửng sẽ lắng xuống đáy bể. Các hạt nhẹ hơn sẽ nổi lên trên, tạo ra lớp bọt và tạp chất dễ bay hơi, được thu gom ở bề mặt.
• Bể tách dầu mỡ: Trong bước này, dầu mỡ nổi lên trên bề mặt nước sẽ được thu gom và tách ra. Điều này giúp loại bỏ lượng dầu mỡ có trong nước thải, ngăn ngừa các vấn đề tắc nghẽn và ô nhiễm.
• Bể điều hòa: Nước thải tiếp tục được đưa vào bể điều hòa nhằm kiểm soát lưu lượng và nồng độ ô nhiễm, đồng thời giảm thiểu sự lắng đọng cặn bẩn và ngăn chặn sự phát sinh mùi hôi trong quá trình xử lý.

Các bước này giúp loại bỏ một phần lớn các chất rắn, dầu mỡ và tạp chất trước khi nước thải được đưa vào giai đoạn xử lý tiếp theo.

Phương pháp hoá lý trong xử lý nước thải giết mổ

Các phương pháp hóa lý được áp dụng để xử lý nước thải từ hoạt động giết mổ thường bao gồm một loạt các kỹ thuật khác nhau. Điển hình là các phương pháp như keo tụ, kết tủa, tuyển nổi, trao đổi ion, thẩm thấu ngược, siêu lọc và nhiều kỹ thuật khác. Những phương pháp này giúp loại bỏ các chất rắn, kim loại nặng, và các tạp chất hữu cơ khó phân hủy, đảm bảo hiệu quả xử lý cao trước khi nước thải được thải ra môi trường.

Phương pháp keo tụ – đông tụ

Trong quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp keo tụ và đông tụ, dù có nhiều kỹ thuật khác nhau, vẫn còn tồn tại các hạt rắn nhỏ trong nước thải. Vì vậy, trước khi tiến hành xử lý chính, việc gia tăng kích thước các hạt này là cần thiết để tăng tốc độ lắng. Quá trình này yêu cầu loại bỏ các hạt rắn dựa trên lực hấp dẫn, và để đạt hiệu quả, cần tiến hành trung hòa điện tích của chúng (đông tụ). Sau đó, các hạt keo sẽ kết dính thành các cặn bông có kích thước lớn hơn (keo tụ).

• Các chất đông tụ phổ biến bao gồm các muối của nhôm và sắt, như Al2(SO4)3.18H2O, NaAlO2, hoặc AI(OH)2CI. Sự hiệu quả của quá trình đông tụ phụ thuộc vào đặc tính của nước thải, nồng độ tạp chất, pH và chi phí hóa chất.
• Trong giai đoạn keo tụ, sự tương tác giữa các hạt keo hấp phụ trên bề mặt các hạt lơ lửng đóng vai trò quan trọng. Các chất keo giúp rút ngắn thời gian kết tụ và tăng tốc độ lắng. Những chất keo tụ phổ biến bao gồm tinh bột, xenlulozo, dectrin, và các hợp chất khác như dioxyt sillic hoạt tính.

Phương pháp tuyển nổi

Phương pháp này liên quan đến việc tách biệt các chất rắn hoặc lỏng không tan, có khả năng lắng đọng kém ra khỏi pha lỏng, đồng thời hình thành bùn sinh học. Để tối ưu hóa hiệu suất, quá trình sục khí cần được thực hiện để làm nổi các hạt nhẹ trên bề mặt nước. Điểm mạnh nổi bật của phương pháp này là khả năng tách các hạt nhỏ và nhẹ một cách hiệu quả trong khoảng thời gian ngắn.

Phương pháp sinh học trong xử lý nước thải giết mổ

Phương pháp xử lý nước thải sinh học trong ngành giết mổ gia súc được chia thành hai giai đoạn chính: xử lý hiếu khí và kỵ khí. Trong quá trình này, các vi sinh vật sẽ hấp thụ các chất hữu cơ cùng với các chất ô nhiễm có trong nước thải làm nguồn dinh dưỡng. Chúng cũng có khả năng biến đổi các hợp chất hữu cơ phức tạp thành những dạng đơn giản hơn, từ đó giúp vi sinh vật dễ dàng phát triển và tăng sinh khối.

Quy trình xử lý nước thải giết mổ bằng phương pháp sinh học bao gồm các bước sau:

• Chuyển hóa các hợp chất carbon thành năng lượng cho vi sinh vật.
• Kích thích sự hình thành các bông cặn có chứa vi sinh vật và các chất keo vô cơ.
• Tiến hành loại bỏ các bông cặn này khỏi nước thải.
• Dẫn nước qua máng răng cưa vào bể chứa trung gian, nơi tiếp tục thực hiện các bước xử lý.
• Cuối cùng, tiến hành khử trùng để tiêu diệt các vi khuẩn gây hại, như E. coli và Coliform, bằng cách sử dụng các hóa chất phù hợp.

Kết luận

Xử lý nước thải giết mổ là một vấn đề cấp bách, đòi hỏi sự quan tâm của cả cộng đồng. Việc áp dụng các công nghệ hiện đại, kết hợp với các giải pháp toàn diện sẽ giúp bảo vệ môi trường, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững.