5+ Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí hiện hữu hiện nay

Ô nhiễm không khí là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia trên thế giới. Ô nhiễm không khí không chỉ gây hại cho sức khỏe con người, mà còn ảnh hưởng đến môi trường và kinh tế, xã hội. Vậy nguyên nhân gây ô nhiễm không khí là gì? Và làm thế nào để khắc phục và giảm thiểu ô nhiễm không khí? Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi này.

Ô nhiễm không khí: Khái niệm và chỉ số đánh giá

Ô nhiễm không khí là hiện tượng không khí bị làm giảm chất lượng do sự xuất hiện của các chất gây ô nhiễm, như bụi, khói, khí độc, vi khuẩn, virus, nấm mốc, phấn hoa, phóng xạ, v.v. Các chất gây ô nhiễm có thể có nguồn gốc từ thiên nhiên hoặc do hoạt động của con người.

Các chỉ số đánh giá chất lượng không khí là các thang đo được sử dụng để xác định mức độ ô nhiễm không khí tại một khu vực cụ thể. Có nhiều chỉ số đánh giá chất lượng không khí khác nhau, nhưng một trong những chỉ số phổ biến nhất là chỉ số chất lượng không khí (AQI). AQI là một thang đo từ 0 đến 500, trong đó mức 0 là không khí tốt nhất và mức 500 là không khí xấu nhất. AQI được tính dựa trên nồng độ của sáu chất gây ô nhiễm chính, là bụi mịn PM2.5, bụi thô PM10, khí Ozone, lưu huỳnh đioxit, nito oxi và khí cacbonic. Các mức AQI và ý nghĩa của chúng là:

– Mức 0-50: Không khí tốt, không ảnh hưởng đến sức khỏe.

– Mức 51-100: Không khí trung bình, nhạy cảm nhất có thể bị kích ứng nhẹ.

– Mức 101-150: Không khí kém, nhóm nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe.

– Mức 151-200: Không khí xấu, ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người, đặc biệt là nhóm nhạy cảm.

– Mức 201-300: Không khí rất xấu, gây nguy hiểm cho sức khỏe của mọi người, cần hạn chế ra ngoài.

– Mức trên 300: Không khí nguy hại, gây nhiều tổn thương cho sức khỏe, cần tránh ra ngoài.

Nguyên nhân khiến không khí ngày càng ô nhiễm

Theo các nguồn tin mà tôi tìm thấy, có nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, nhưng có hai nguyên nhân chính là yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người

Yếu tố tự nhiên gây ô nhiễm không khí

• Gió bụi: Gió và lốc xoáy có thể mang theo các hạt bụi từ các nguồn phát sinh bụi ra các khu vực lân cận hoặc xa hơn, làm thay đổi thành phần của không khí.
• Hoạt động núi lửa: Khi các núi lửa phun trào, chúng thải ra các khí như carbonic và lưu huỳnh đioxit, cũng như tro bụi, làm ô nhiễm không khí và gây gián đoạn giao thông hàng không.
• Cháy rừng: Làm giảm lượng khí oxy và tăng lượng khí nitơ oxit trong không khí. Ngoài ra, cháy rừng cũng tạo ra nhiều khói bụi và khí độc hại.
• Thời điểm giao mùa: Vào các tháng 10-11, là thời điểm giao mùa nên thường xuyên xuất hiện sương mù. Những khối sương mù dày khiến lớp bụi tích tụ bên trong thành phố không thoát được, gây nên cảnh cả thành phố bị bao phủ bởi lớp bụi.
• Các yếu tố khác: Bao gồm khí ozone, phóng xạ trong tự nhiên, các quá trình phân hủy của thực vật động vật, v.v. Những yếu tố này cũng làm thay đổi thành phần của không khí và tạo ra các hạt bụi và khí có hại.

Hoạt động của con người gây ra là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí.

• Hoạt động sản xuất công nghiệp: Là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí lớn nhất hiện nay. Các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp thải ra nhiều khói, bụi, khí thải, chất thải, v.v. làm ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Các chất gây ô nhiễm không khí chính từ hoạt động công nghiệp bao gồm: nitơ dioxyt (NOx); lưu huỳnh dioxyt (SOx); cacbon monoxit (CO); chì (Pb); vật chất dạng hạt (PM).
• Hoạt động nông nghiệp: Là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí thứ hai sau công nghiệp. Các hoạt động nông nghiệp như đốt rơm rạ, sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu, v.v. đều gây ra ô nhiễm không khí. Các chất gây ô nhiễm không khí chính từ hoạt động nông nghiệp bao gồm: amoniac (NH3); metan (CH4); vật chất dạng hạt (PM).
• Hoạt động giao thông: Là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí thường xuyên và phổ biến. Các phương tiện động cơ tham gia giao thông chứa nhiều khí thải độc hại thải ra không khí. Các chất gây ô nhiễm không khí chính từ hoạt động giao thông bao gồm: nitơ oxit (NOx); cacbon monoxit (CO); vật chất dạng hạt (PM); hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs).
• Hoạt động sinh hoạt: Là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí trong nhà và đô thị. Các hoạt động sinh hoạt như nấu ăn, đốt lửa, sử dụng các sản phẩm hóa chất, v.v. đều gây ra ô nhiễm không khí. Các chất gây ô nhiễm không khí chính từ hoạt động sinh hoạt bao gồm: cacbon monoxit (CO); vật chất dạng hạt (PM); hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs); chlorofluorocarbons (CFCs)

Tác động của ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe, môi trường và kinh tế.

• Tác động đến sức khỏe: Ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều bệnh tật liên quan đến hô hấp, tim mạch, ung thư,… Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây ra khoảng 7 triệu ca tử vong mỗi năm.
• Tác động đến môi trường: Ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường, bao gồm biến đổi khí hậu, suy thoái đất, ô nhiễm nguồn nước,…
• Tác động đến kinh tế: Ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều thiệt hại về kinh tế, bao gồm chi phí y tế, chi phí xử lý ô nhiễm,…

Kết luận

Ô nhiễm không khí là một vấn đề nghiêm trọng, có tác động tiêu cực đến sức khỏe, môi trường và kinh tế. Để giảm thiểu ô nhiễm không khí, cần có sự chung tay của cả cộng đồng. Để giảm ô nhiễm không khí, cần sự hợp tác toàn cầu và các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của các nguyên nhân này. Việc thực hiện các biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giữ gìn sức khỏe cho thế hệ tương lai.