Phương pháp xử lý mùi hôi trạm trung chuyển rác hiệu quả

Trạm trung chuyển rác là nơi tập kết và phân loại rác thải trước khi đưa đến bãi chôn lấp hoặc nhà máy xử lý. Tuy nhiên, mùi hôi tại các trạm trung chuyển rác thường gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp xử lý mùi hôi trạm trung chuyển rác hiệu quả, giúp cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ môi trường sống.

Vì sao cần có trạm trung chuyển rác, phân loại rác?

Hiện nay, lượng chất thải rắn sinh hoạt thải ra mỗi ngày tại các thành phố lớn, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh, lên tới gần 10.000 tấn, tương đương khoảng 0,98kg/người/ngày. Sự gia tăng nhanh chóng về khối lượng cũng như tính chất phức tạp của rác thải đã gây ra nhiều khó khăn cho công tác quản lý, thu gom, vận chuyển và xử lý.

Khoảng cách vận chuyển dài: Do chi phí nhân công và vận chuyển tăng cao, cùng với việc thiếu các bãi chôn lấp gần khu vực thu gom, hoạt động trung chuyển rác ngày càng trở nên phổ biến.

Trạm trung chuyển tại bãi chôn lấp: Nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả, nhiều cơ sở xử lý rác đã xây dựng các hố chứa tạm thời gần khu vực lưu trữ. Việc này giúp tập hợp rác từ các phương tiện nhỏ trước khi vận chuyển đến nơi xử lý chính, giảm thiểu chi phí vận chuyển và hạn chế rủi ro tai nạn giao thông.

Ảnh hưởng của trạm trung chuyển rác đến môi trường và còn người

Người dân sinh sống gần các điểm trung chuyển rác thải phải thường xuyên hứng chịu mùi hôi thối bốc lên, đặc biệt vào mùa hè khi nhiệt độ tăng cao khiến rác nhanh phân hủy, càng làm tình trạng ô nhiễm trầm trọng hơn. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường xung quanh mà còn đe dọa sức khỏe cộng đồng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp.

Bên cạnh đó, các trạm trung chuyển rác còn làm mất đi vẻ mỹ quan đô thị do tình trạng rác thải tồn đọng. Nhiều nơi, phương tiện thu gom lạc hậu, thiếu thùng kín dẫn đến rác bị rơi vãi ra đường trong quá trình vận chuyển.

Ngoài ra, việc các xe chở rác hoạt động liên tục, đôi khi di chuyển thành đoàn dài, còn gây cản trở giao thông, ảnh hưởng đến sinh hoạt và đi lại của người dân.

Một số cách xử lý mùi hôi trạm chuyển rác

Tùy vào quy mô của trạm trung chuyển rác và mức độ ô nhiễm mà các trạm trung chuyển rác có thể tham khảo một số biện pháp kiểm soát, quản lý mùi hôi như sau:

Ứng dụng chế phẩm sinh học để khử mùi

Các chế phẩm vi sinh đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh quá trình oxy hóa các hợp chất hữu cơ, đồng thời làm giảm nồng độ các chất ô nhiễm như COD, BOD, TSS,… trong nước rỉ rác. Nhờ đó, chúng giúp tiêu diệt các vi sinh vật gây mùi, từ đó khử mùi hôi hiệu quả. Tùy theo mức độ ô nhiễm tại mỗi trạm trung chuyển rác, có thể điều chỉnh tỷ lệ phun sương chế phẩm sinh học lên bề mặt rác thải, thực hiện trước và sau khi tiếp nhận rác để đạt hiệu quả tối ưu.

Phương pháp này hiện được áp dụng rộng rãi nhờ tính đơn giản và khả năng triển khai linh hoạt, kể cả tại các bãi tập kết rác ngoài trời – nơi chưa có hệ thống điện để vận hành các giải pháp xử lý khác.

Lắp đặt tháp hấp thụ mùi

Không riêng gì các khu công nghiệp, nhà máy sản xuất phát sinh khí thải cần lắp đặt tháp xử lý mùi, mà ngay cả các trạm trung chuyển rác cũng cần trang bị hệ thống tháp hấp thụ để kiểm soát mùi hôi, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Tháp hấp thụ là thiết bị khử mùi hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng vật liệu hấp phụ như than hoạt tính, zeolite, silica gel, alumogel hoặc dung dịch hóa chất (kiềm, axit). Nhờ lực hút của quạt ly tâm, dòng khí thải được dẫn vào tháp, tiếp xúc với lớp vật liệu lọc, từ đó các hợp chất gây mùi và chất ô nhiễm bị giữ lại.

Đặc biệt, than hoạt tính nhờ cấu trúc xốp với vô số lỗ rỗng li ti, có diện tích bề mặt lớn, giúp tăng khả năng hấp phụ và phân hủy chất độc hại. Sau một thời gian sử dụng, lớp than sẽ đạt trạng thái bão hòa và cần được thay thế định kỳ để duy trì hiệu suất xử lý.

Bên cạnh chức năng khử mùi, tháp hấp thụ than hoạt tính còn có khả năng loại bỏ nhiều hợp chất hữu cơ độc hại (VOCs), khí SOx, NOx… góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cân bằng hệ sinh thái.

Trang bị máy ozone công nghiệp khử mùi

Máy ozone là thiết bị ứng dụng công nghệ tạo khí ozone để khử mùi trong không khí. Nhờ đặc tính oxy hóa mạnh, khí ozone có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus và phân hủy các phân tử gây mùi, từ đó làm sạch không gian có mùi khó chịu.

Bên cạnh việc sử dụng máy ozone, các trạm trung chuyển rác có thể áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp khác như:

• Vệ sinh định kỳ khu vực trạm trung chuyển
• Sử dụng xe ép rác chuyên dụng đạt tiêu chuẩn
• Tăng cường phân loại rác tại nguồn để giảm mùi hôi
• Lắp đặt hệ thống màn gió tại các cửa ra vào khu vực ép rác
• Và các giải pháp hỗ trợ khác

Những biện pháp này kết hợp sẽ góp phần kiểm soát mùi hiệu quả, cải thiện môi trường làm việc và khu vực xung quanh.

Một số quy định về trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt

Theo quy định tại Điều 76, Luật Bảo vệ môi trường 2020, các điểm tập kết và trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt phải tuân thủ những yêu cầu sau:

• Phải bố trí các khu vực riêng biệt để lưu giữ từng loại chất thải rắn sinh hoạt đã được phân loại, đảm bảo không xảy ra tình trạng lẫn lộn giữa các loại chất thải đã phân loại.

Chi tiết quy định về trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt (Khoản 2, Điều 26, Thông tư 02/2022/TT-BTNMT):

• Tuân thủ QCVN 01:2021/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng và các quy định pháp luật liên quan;
• Đối với trạm trung chuyển cố định đầu tư mới tại các đô thị loại I và đô thị đặc biệt, phải áp dụng công nghệ tự động, hiện đại, phù hợp với điều kiện địa phương;
• Khuyến khích sử dụng công nghệ trạm trung chuyển ngầm, bán ngầm hoặc ngầm hóa một số hạng mục nhằm tiết kiệm diện tích, đồng thời đảm bảo mỹ quan đô thị và không gây ô nhiễm môi trường;
• Đảm bảo kết nối đồng bộ với hệ thống thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt tại địa phương;
• Phải có khu vực lưu giữ riêng cho chất thải đã phân loại, chất thải cồng kềnh và trang thiết bị thu gom, vận chuyển; đồng thời có khả năng lưu giữ chất thải nguy hại sau khi phân loại theo quy định của UBND cấp tỉnh;
• Tại các đô thị, trạm trung chuyển phải có khu vực tiếp nhận đủ rộng để phương tiện dừng đổ chất thải, thiết kế khép kín nhằm hạn chế phát tán ô nhiễm, mùi và sự xâm nhập của côn trùng;
• Trang bị đầy đủ hệ thống cân, thiết bị vệ sinh, phun khử mùi cho phương tiện ra vào; hệ thống camera giám sát; phần mềm quản lý khối lượng chất thải và phương tiện vận chuyển;
• UBND các cấp có trách nhiệm xác định vị trí, thời gian hoạt động và quy mô tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt tại trạm trung chuyển.

Việc áp dụng các phương pháp xử lý mùi hôi trạm trung chuyển rác hiện đại và sinh học không chỉ giúp khắc phục tình trạng ô nhiễm mà còn góp phần bảo vệ môi trường sống. Tùy theo quy mô và điều kiện, các đơn vị quản lý có thể lựa chọn giải pháp phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu.